دهکده‏زیستی پایدار در حوضه آبخیز سیدعلی

علیرغم مالکیت انحصاری و همچنین پتانسیل بالای طبیعت حوضه آبخیز سیدعلی بخش رضویه شهرستان مشهد، ولی بعلت محرومیت ساکنان آن و فقر شدید امکانات، پایداری زیستی اهالی حوضه، بسیار مورد تهدید است. هدف این پژوهش بررسی جنبه‏های مختلف دهکده‏زیستی پایدار و نیز واکاوی برخورداری از مواهب طبیعی جهت رسیدن به استقلال نسبی در بعد معیشت است. جامعه آماری این پژوهش زنان و مردان بالای ١٨ سال در دهکده سیدعلی واقع در بخش رضویه شهرستان مشهد بوده و روش تحقیق به صورت آماربرداری ١٠٠ درصد خانوارها اجرا شد. جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز از طریق سه روش بازدید میدانی، مصاحبه عمیق با ساکنان و همچنین تکمیل فرم‌ها و پرسشنامه‏های محقق ساخته انجام گرفت. برای تحلیل داده‏ها، از نرم‌افزار spss و از آماره‏های میانه، مد، میانگین، انحراف‌معیار، بیشینه، کمینه، واریانس و همچنین آزمون‏های متفاوتی چون لوین، تی‌تست، پیرسون و f استفاده گردید. نتایج حاکی از آن است که ساکنان این حوضه، یک اجتماع خانوادگی بوده و تقریبا فاقد کلیه امکانات زیربنایی هستند. براساس نتایج، در میان عوامل موثر بر پایداری دهکده‏زیستی، متغیرهای جاذبه طبیعی، تقدیرگرایی، انسجام اجتماعی و مشارکت اجتماعی از میانگین بالایی برخوردار بودند. وضع بد بهداشتی، پایین بودن میزان درآمد، وضع نامناسب تغذیه، پایین بودن میزان سواد و همچنین جوانی جمعیت، از علل کم‏توسعه‏یافتگی هستند. بررسی‏ها نشان داد که حوضه توانایی بالایی برای سرمایه‏پذیری و سرمایه‏گذاری دارد. بعلاوه، پتانسیل معیشت‏های جایگزین که بتواند به ارتزاق و حیات اجتماعیزیستی منطقه کمک کند، بالاست. در این راستا، ضروری است تا تعامل ساکنان حوضه با نهادهای بویژه کارآفرینی و توسعه روستایی بیشتر شود.

Sustainable Rurality in Seyyed Ali Watershed, Mashhad County, Iran

The resident life sustainability is very threatened despite the sole proprietorship and high potential of the natural resources of Seyyed Ali Watershed in the Razavi district of Mashhad County, Khorasan_Razavi Province, Iran, and also due to the deprivation and severe poverty. The research aims to investigate different aspects of sustainable rurality as well as to analyze the natural benefits to achieve relative independence in the livelihood. The statistical population was all individuals above 18, living in the watershed. The required data and information were collected through three methods, including field survey, indepth interviews with residents as well as completing forms and researchermade questionnaires. The results indicate that the residents of the basin are a family community. The village lacks almost all infrastructure facilities. Based on the results, the variables of natural attraction, fate, social cohesion, and social participation were the main factors affecting sustainable rurality. Poor health, low income, poor nutrition, low literacy, and the young population were the causes of underdevelopment. Surveys showed that the watershed has a high potential for investment. Besides, the potential for alternative livelihoods is high that can contribute to the livelihood and sociobiological life of the region. However, watershed residents must interact with institutions, particularly entrepreneurship and rural development.