تاثیر انواع استعاره‌های مفهومی بر انسجام معنایی متن در قیاس با ابزارهای صوری انسجام

استعارۀ مفهومی به درک یک حوزه‌ مفهومی برحسب حوزه‌ مفهومی دیگر اشاره دارد. این پدیده صرفاً واژگانی نبوده و در قالب نگاشت حوزه‌ای بر حوزه‌ای دیگر تحلیل شده ‌است. در گفتمان، استعاره‌های جدید می‌توانند از نگاشت‌های متعارف و تثبیت ‌شده‌ هر دو حوزه‌ مبدا و هدف پدید آیند. زبان‌شناسان نقشگرا متن را یک واحد معنایی و کاربردشناختی قلمداد می‌کنند و ابزارهایی برای سنجش انسجام صوری معرفی کرده‌اند. همچنین، آنان انسجام را فرایندی دانسته‌اند که در آن موضوعات و رویدادها در یک گفتمان منطقی و فرهنگ‌وابسته گرد هم آمده‌اند. از سوی دیگر، انسجام معنایی در زبان‌شناسی شناختی، مربوط به سازگاری ارتباط‌های معنایی متن است. پژوهش حاضر، تلاشی است در جهت پاسخ به این دو پرسش: 1) تاثیر استعاره‌های شناختی بر انسجام معنایی یک متن تخصصی چگونه است؟ به‌عبارت‌دیگر، استعاره‌های شناختی در یک متن تخصصی چگونه خود را نمایان می‌کنند؟ 2. ارتباط بین انسجام معنایی و انسجام صوری باتوجه‌به تحلیل زبان شناسان شناختی و نقشگرا چیست؟ در پژوهش حاضر، روش‌های مختلف تحلیل گفتمان مطالعه شد؛ به این صورت که پیکره‌ای متشکل از 640 داده از استعاره‌های مفهومی کتاب‌های تاریخ هنر هنرستان گردآوری و باتوجه‌به ابزارهای انسجامی بررسی شد.  نتایج نشان داد که انسجام معناییِ حاصل از استعاره‌ مفهومی، خود را در ساختار متن نمایان می‌کند. همچنین، ارتباط میان انسجام معنایی و صوری از منظر رویکردهای شناختی و نقشگرا ارائه شد. براین‌اساس، به نظر می‌رسد متنی که از منظر زبان شناسان شناختی به‌وسیله‌ ساختار سلسله مراتبی استعاره‌ مفهومی دارای انسجام مفهومی است، از منظر نقشگرایان نیز، دارای پیوستگی است.

the impact of various conceptual metaphors on textual coherence compared to formal coherence tools

conceptual metaphor is defined as the understanding of one conceptual domain in terms of another. this phenomenon is not purely lexical but is examined through the mapping of one domain onto another. in discourse, new metaphors can emerge from conventional mappings, stabilizing both the source and target domains. functional linguistics views text as a semantic and pragmatic unit, introducing tools to measure formal coherence. they also see coherence as a process in which topics and events are logically and culturally connected within discourse. on the other hand, cognitive linguistics defines semantic coherence as “related to the compatibility of [textual] semantic relations”. this research addresses two key questions: 1) to what extent does cognitive metaphor impact the semantic coherence of a specialized text? 2) what is the relationship between semantic and formal coherence according to cognitive and functional linguistic analyses? various discourse analysis methods were employed in this study. a corpus of 640 instances of conceptual metaphors from art history textbooks was collected and analyzed using coherence tools. the research shows that the semantic coherence resulting from conceptual metaphors is reflected in the structure of the text. furthermore, it explores the relationship between semantic and formal coherence from both cognitive and functional perspectives.