ترتیب واژه در زبان ‌های چرداول از منظر رده‌ شناسی زبان

رده شناسی زبان مطالعۀ نظام‌ مند تنوعات زبانی است و ترتیب واژه یکی از مباحث اصلی مطرح در آن به شمار می‌آید. پرسش اساسی پژوهش حاضر این است که گونه های زبانی منطقۀ چرداول در استان ایلام به کدام ردۀ زبانی تعلق دارند و کدام ویژگی های رده شناختی بر ترتیب واژه ها و سازه های نحوی این گونه ها ناظر است. این پژوهش با مبنا قراردادن چارچوب مطرح‌شده در پژوهش دبیرمقدم، به مطالعۀ مولفه‌های ترتیب واژه در زبان های چرداول در شمال استان ایلام پرداخته است که چند گونه از زبان‌های کردی، لکی و لری را شامل می‌شود. به‌این‌منظور، 24 مولفۀ ترتیب واژه در سه زبان مذکور بررسی شد و در هرمورد با ارائۀ مثال از گونه های زبانی، وضعیت هر مولفه مشخص شد. بررسی این 24 مولفه نشان داد که سه گونۀ زبانی بررسی‌شده در منطقۀ جغرافیایی چرداول از همگرایی بالایی برخوردارند که این مسئله خود جلوه ای از ’رده شناسی منطقه‌ای‘ محسوب می‌شود. مقایسۀ مولفه‌های ترتیب واژه در سه گونۀ زبانی بررسی‌شده با زبان‌های اروپا آسیا نشان داد که این سه گونه طبق 17 مولفه از 24 مولفه در رده زبان‌های فعل‌میانی قوی قرار می‌گیرند.  مقایسۀ این گونه‌ها با زبان‌های جهان نیز، زبان‌های کردی، لری و لکی در منطقۀ چرداول را طبق 19 مولفه در رده فعل‌میانی قوی قرار می‌دهد.

word order typology in chardawol languages

linguistic typology is the systematic study of linguistic variation and word order is regarded as one of its main topics. in this paper, word order components are studied in the varieties of kurdish, laki, and lori languages spoken in chardawol area, a geographical region located in the north of ilam province in iran. for this purpose, the twenty-four word order components used in dabir-moghaddam’s research (2013) to determine the word order status in iranian languages were employed and examples of the 3 varieties for each component were provided. the results showed a high degree of convergence among the 3 language varieties in the geographical region of chardawol, which by definition can be considered as a manifestation of ’regional typology’. a comparison of word order components in the 3 varieties with the languages of europe-asia showed that all 3 varieties mainly behave like strong verb-medial languages (with 17 components out of 24). verb-medial status of these languages was also confirmed in a comparison with world languages (19 components out of 24).