مصدر فارسی چه ماهیتی دارد و چگونه فرافکن می‏ شود؟ تبیینی در چارچوب صرف توزیعی

پیرامون مصدر و ساخت نحوی ‏اش اتفاق ‌نظر وجود ندارد؛ برخی آن را اسم و دیگران فعل می‏دانند. دستۀ سومی نیز بنابه رفتار اسم‏ ‏فعل ‏گونۀ آن، مصدر را ذیل مقولات مشکّک یا مقوله‏پذیر در بافت، تلقی می‏کنند. در پژوهش حاضر برآن بودیم تا بدون نیاز به نگرش سوم، پیشنهادی برای سلسله‏مراتب فرافکنی مصدر در چارچوب صرف توزیعی ارائه کنیم؛ به‌نحوی که نه‌تنها منطبق بر ویژگی‏های دوگانۀ اسم‏ ‏فعل ‏گونه‏اش باشد، بلکه نشان دهد چگونه مصدر فارسی در مقام صفت نیز می‏تواند ایفای نقش ‏کند. در نیل به این هدف، ساخت نحوی و ویژگی‌های مصدر فارسی بررسی شدند که این ویژگی‏ها، افزون‌بر موارد پیش‏گفته در سایر مطالعات، از این قرار بودند: مصدر فارسی با مصدر زبان‏ هایی نظیر انگلیسی متفاوت است و از جنبه‏هایی به اسم‏مصدر میل می‏کند، گرچه رفتار آن مطلقاً بر اسم‏مصدر نیز منطبق نیست. بنابراین، ماهیت مصدر فارسی با هر دو مقولۀ مصدر و اسم‌مصدر انگلیسی تفاوت دارد و به‏تبع، اشتقاق‏شان یکسان نخواهد بود؛ پرسشواژه در ساخت مصدری به کار می‌رود؛ مصدر (منفی) می‌تواند به هیچ‌واژه مجوز حضور بدهد؛ همچنین، مصدر می‌تواند نه به‌عنوان اسم و نه به‌عنوان فعل، بلکه در مقام صفت به کار رود. بدین‌ترتیب، پیشنهادی برای سلسله‏مراتب فرافکنی مصدر ارائه شد و جایگاه ادغام وند مصدری نیز بررسی شد. شواهد نشان دادند که برخلاف فرض‏های محتمل اولیه، هیچ‏کدام از هسته‌های اسم کوچک، زمان و فعل کوچک محل درج وند مصدری فارسی نیستند. درنهایت، اتخاذ رویکرد صرف توزیعی اجازه داد رابطۀ میان فعل خودایستا و صورت متناظر مصدری‌اش در قالب فرایندهای نحوی مشترکی منعکس شود.

what nature does the persian infinitive have and how is it projected? an explanation in the distributed morphology framework

the categorization and syntactic structure of the infinitive have been subjects of debate, with differing views considering it either as a noun or a verb. this research aims to explore the characteristics of persian infinitives and propose a hierarchy for their projection within the framework of distributed morphology. by considering the infinitive’s dual nominal-verbal behavior and its potential role as an adjective, this study seeks to provide a comprehensive explanation of the persian infinitive. in addition to reviewing relevant literature, it is observed that the behavior of the persian infinitive differs from that of the infinitive in languages such as english. while it shares some similarities with the english gerund, it is important to note that the persian infinitive has distinct properties. consequently, the nature of the persian infinitive and its derivation differ from those of the english infinitive and gerund. the study also highlights the use of wh-words in infinitive structures and the ability of (negative) infinitives to permit the presence of polarity items within their structure. furthermore, the infinitive can function not only as a noun or a verb but also as an adjective. based on these observations, a hierarchy of infinitive projection is proposed. additionally, the research suggests the position of infinitive affix insertion, providing evidence that contradicts initial assumptions regarding the insertion point of the persian infinitive affix.