انتقال معانی حرف جر «باء» به حرف‌اضافۀ «به»، مطالعۀ موردی: سورۀ آل عمران

تحلیل معانی و ترجمه حرف جر باء در سورۀ آل عمران دو اصل بنیادی را دربارۀ زبانها مشخص ساخت: نخست اینکه، ترجمه میکنیم، اما زبانهای مبدا و مقصد را کاملاً درک نمیکنیم (اصل ارتباطی) و دوم اینکه، زبانها در فرایند ترجمه با یکدیگر برخورد میکنند (اصل زبانی). به دو اصل ارتباطی و زبانی باید یک ، باء اصل سوم، یعنی ترجمه های ناهمگون، را افزود. برای مثال، زبان فارسی در برابر 16 معنای حرف جر باء مگر تفدیه (و در این پژوهش، هشو معنای جدید بر آن 16 مورد افزوده شد)، 26 معنا را در حرف اضافه به تدارک دیده است، بنابراین ضرورت دارد که مترجمان قرآن (از جمله مترجمان مورد استناد در این پژوهش، یعنی آیتی، صفوی، مجتبوی و مکارم) در وهله‌ اول با زبان فارسی و در وهله‌ دوم با زبان عربی آشنا باشند.بدون تردید، شناخت زبان مادری به معنای شناخت بالقوۀ زبانهای دیگر است. نتایج پژوهش نشان داد که ترجمه‌ درون زبانی حروف جر سورۀ آل عمران به اندازۀ ترجمه‌ بین زبانی آنها اهمیت دارد، زیرا این حروف با قرار گرفتن در بافت ویژۀ قرآن، مستعد خلق معانی متنوع و عامل موثر در پدید آمدن ترجمه های ناهمگون هستند. این نکته در کنار همسطح نبودن دانش زبانی و فرازبانی مترجمان باعث شده تا ترجمه های قرآن با کیفیت های متفاوت عرضه شوند. روش پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی و نیز آماری - تحلیلی است. انجام این پژوهش ضرورت دارد، زیرا معانی حروف جر/ اضافه تا یر قابل ملاحظه ای بر کیفیت ترجمه های عربی بهفارسی و به عکس دارند.

translating the meanings of arabic preposition “ الباء ” to persian preposition “ به” case study: surah al-imran

the analysis of the meanings of the preposition “ الباء ” and its translation in surah al- imran identifies two basic principles related to the types of languages: first, we translate but we do not fully comprehend the source and target languages (the communicativeoriginal); second, languages collide in the translation process (linguistic origin), and thethird principle (which is the different translations) should be added to the two principlesof communicative and linguistic. for example, the persian language provides 26meanings in the preposition “ به” against the 16 meanings of the preposition “ الباء ” -noself-sacrifice- (and in this research, eight new meanings were added to those 16 meanings).therefore, it is imperative that the translators of the quran (including the translatorsmentioned in this study, ayati, safavi, mojtabavi and makarem) understand persian andarabic; undoubtedly, knowing the mother tongue means knowing the potential of otherlanguages. the results showed that the meanings of the prepositions of surah al-imranhave a significant effect on the quality of translation from native language to nativelanguage and from native language to foreign languages, because these prepositions createdifferent meanings in the quran context, and they are an influential factor in differenttranslations. this point and the difference between linguistic and non-linguistic knowledgeof translators has caused translations of the quran to be presented in different qualities.the research method is descriptive analytical and statistical analytical. this research isnecessary because the meanings of the prepositions have a significant effect on the qualityof translations.