نقد زبان‌شناختی کتاب زبان فارسی مقطع متوسطه و مسائل آموزشی آن

کتاب زبان فارسی که به‌عنوان درس کسب مهارت‌های زبانی در برنامۀ درسی دانش‌آموزان مقطع متوسطه گنجانده شده، حاوی مطالب و محتویات فراوان آموزشی، نگارشی و دستوری است. این کتاب از نظر محققان این مقاله دارای نقایص و کاستی‌هایی است که به‌جهت اهمیت این درس در نظام آموزش، ضرورت دارد به آن‌ها پرداخته شود. نکته‌ای که مشکل آموزش این کتاب را دوچندان می‌کند، این است که بیشتر دبیران زبان فارسی دانش لازم و تحصیلات مرتبط با آموزش مباحث زبان‌شناسی را در سطح تخصصی ندارند. علاوه‌براین، بیشتر آموزه‌های کتاب به شکل کاربردی مورد استفاده قرار نمی‌گیرند و این یکی از مغایرت‌های کلی کتاب با اهداف آموزش‌وپرورش است.برخلاف تصور عام که می‌پندارند چون زبان فارسی، زبان رسمی و رسانه‌ای همۀ دانش‌آموزان است، باید کمترین مشکل در فهم و یادگیری آن وجود داشته باشد، درس زبان فارسی از معدود درس‌هایی است که بیشترین افت تحصیلی در آن وجود دارد. این مقاله کاوشی است درخصوص علل عدم موفقیت دانش‌آموزان در درس زبان فارسی در مقطع دبیرستان. در این مقاله ضمن اشاره‌ای گذرا به کاستی‌های موجود در کتاب و شیوۀ آموزش آن، برآنیم تا در جهت بهبود آموزش و محتوای آن گامی برداشته باشیم.

A linguistic Criticism of Farsi Course Book for third Graders in High School and its Educational Aspects

Farsi course book, included in the curriculum for the high school students with the aim of acquiring language skills, consists of various educational materials on writing and structure. The researchers in the present study are of the belief that the Farsi course book is fraught with major pitfalls which must be dealt with. In addition to the pitfalls, many Farsi teachers are not equipped with the sufficient knowledge and education to teach linguistic skills. Furthermore, most of the points raised in the book are not put into practice, which is in direct contradictions to objectives of Ministry of Education. Contrary to the stronglyheld belief that since Farsi is the formal language of the country and the media, students should not have any serious trouble in understanding and learning it, Farsi is one of the few courses which have experienced great educational failure. The present paper seeks to uncover the possible reasons behind students’ failure resulting from the contents of Farsi course book and its teaching methodology in an attempt to improve them.