همخوان انسدادی چاکنایی در پیوستار وضعیت چاکنای

مقاله حاضر به بررسی گونه‌های همخوان انسدادی چاکنایی در جایگاه‌های مختلف واژه، در گونه گفتاری فارسی تهرانی، می‌پردازد. بررسی شواهد صوت‌شناختی نشان می‌دهد که تولید گونه‌های آوایی متنوع این همخوان، شامل انسداد چاکنایی، واک بازداشته یا جیرجیری و کشش واکه به جبران حذف یا تضعیف آن، در مجموع بافت‌های مستعد وقوع همخوان انسدادی چاکنایی در جایگاه‌های آغازی، میانی و پایانی واژه، منطبق بر پیوستار واک‌سازی در حنجره است. پرده‌های صوتی در حنجره، به هنگام عبور جریان هوای ششی، وضعیت‌های مختلفی به خود می‌گیرند که این امر، به نوبه خود، باعث تغییر در میزان باز بودن فضای چاکنای می‌شود. این تغییر به‌صورت پیوستاری است؛ به‌طوری‌که با تغییر وضعیت چاکنای، به‌تدریج از حالت کاملاً بسته به نیمه‌باز و سپس به کاملاً باز، به ترتیب، جلوه‌های آوایی انسداد کامل (وضعیت بی‌واکی)، واک جیرجیری، واک اصلی و در مواردی نیز واک نفسی بروز می‌کنند که هر یک متناظر با یکی از واجگونه‌های همخوان انسدادی چاکنایی است.

Glottal Stop Consonant in the Continuum of Glottis State

The present study was an investigation of glottal stop phonetic variants in different positions of the words in Tehrani verbal variety of Persian. Acoustic evidences indicate that the articulation of different variants of the consonant including glottal closure, creaky voice and vowel compensatory lengthening followed by its deletion or weakening, in their occurrence contexts in initial, middle and final position of the words, is in accordance with the laryngeal phonation continuum. Vocal folds in larynx get different states while pulmonic airstream passes through them. This, in turn, results in changes in glottis openness. With gradual changes in the degree of glottis openness, from a completely close to a midopen and then to a totally open state, the phonetic manifestations of complete closure (voicelessness state), creaky voice, modal voice and possibly, breathy voice are appeared. The present study revealed that every one of the abovementioned glottis figures corresponds to one of the allophones of glottal stop consonant.