بررسی فضاهای ذهنی در متون خبری روزنامه‌های ایران

این تحقیق، در چارچوب نظریۀ فضاهای ذهنی، اخبار منعکس‌شده توسط روزنامه‌های فارسی‌زبان را بررسی کرده است. مفهوم فضاهای ذهنی در معنی‌شناسی شناختی نخستین‌بار توسط فوکونیه (fauconnier, 1985) مطرح شد. بعدها فوکونیه و ترنر (fauconnier and turner, 2002) آن را گسترش دادند و الگویی با عنوان نظریۀ «تلفیق مفهومی» ارائه کردند. فوکونیه در نظریۀ فضاهای ذهنی بر این باور است که معنی چیزی ازپیش‌ساخته و قابل‌تعبیه در واژه نیست، بلکه حاصل کاربرد واقعی زبان در بافت است؛ بنابراین، انتظار می‌رود بر اساس ویژگی‌های زبانی و روابط موجود بین اجزا، فضاهای ذهنی ایجادشده توسط نویسندگان در متون قابل‌پیگیری باشد. در این تحقیق که به روش توصیفی و تحلیلی انجام شده، فضاهای ذهنی شش متن خبری برگرفته از دو روزنامۀ فارسی‌زبان که موضوعی واحد را از دیدگاه‌های متفاوت بیان کرده‌اند، تحلیل و بررسی شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که نویسندگان اخبار با استفاده از فضاهای ذهنی متفاوت، افکار و عقاید خود را به مخاطبان القا کرده و جریان انعکاس خبر را به سمتی هدایت می‌کنند که فضای پایه، یعنی تیتر خبری، بر مبنای آن شکل گرفته است. نتایج این تحقیق در تحلیل گفتمان‌های خبری کاربرد دارد.

An Analysis of Mental Spaces in News Stories of Iranian Newspapers

The present study scrutinized news stories of Persianlanguage newspapers within Mental Spaces theory. The concept of ‘Mental spaces’ was initially introduced by Fauconnier (1985). It was consequently developed by Fauconnier and Turner (2002) into a model entitled ‘Conceptual Integration Theory’. Mental Spaces theory assumes that meaning is not simply preexisting stored knowledge encoded by language; rather, it is a consequence of its usage in the context; as a result, it is possible to trace mental spaces created by authors based on linguistic features and relations among particles. In the present descriptiveanalytical study, six news stories excerpted from two Persian daily newspapers, which reflected the same theme and event from different perspectives, were analyzed. The findings showed that news editors utilize different mental spaces to impose their opinions and beliefs on their audiences and to lead the news flow to a direction on which the base space, namely newspaper headline, has been based. The findings of this study can be applied to newspaper discourse analyses.