سویه‌های اجتماعی طنز دراماتیک

قدمت طنز در غرب، به آغاز فعالیت‌های نمایشی یونان باستان و سپس روم باستان باز می‌گردد و در شرق، در نزد شاعران بزرگی همچون رودکی، سنایی، انوری، سعدی، حافظ، مولوی و دیگر شاعران به فراوانی قابل‌ مشاهده است. نکته مهم در این متون، پذیرش آنها به‌عنوان نوعی بیان ادبی، به‌قصد اصلاح امور است و صرفاً تفنن و تسلط بر ادبیات، مورد نظر نیست. پیشرفت ادبیات، مدیون توجه به متن جامعه است. سیر و روند نظریه‌های ادبی نیز نشان می‌دهد، طنز زبان «کردار و کنش» است. این نوع نگاه به طنز، مخاطب و جامعه را آماده کنش و تغییر رفتار می‌کند و طنز را کنشی دیالکتیک‌وار در متن جامعه می‌داند، که بر رفتار مخاطب تاثیر می‌گذارد و او را آماده پذیرش تغییر می‌کند. براساس این معیار، بسیاری از مطالب خنده‌دار طنز نیستند؛ چرا که ما را به کنش و تغییر وانمی‌دارند و هیچ‌گونه وضعیت دراماتیک و سویه اجتماعی در آن‌ها مشاهده نمی‌شود.در این مقاله تلاش شده است، سویه‌های اجتماعی طنز دراماتیک، به روش اسنادی بررسی شود. نتایج تحقیق نشان می‌دهد، امروزه ترکیب طنز با تراژدی، با حوصله بشر سازگارتر است و انسان‌ها با آن بیشتر به تغییر و تفکر و آرامش می‌رسند. با این ملاحظات، طنزِ کسی قوی‌تر است که تراژدی را خوب می‌فهمد و کسی طنز را خوب می‌فهمد که تا مرز تراژدی رفته و برگشته است.

Social Levels of Dramatic Comedy

The life of comedy in the west dates back to the beginning of the dramatic activities of ancient Greece and then, ancient Rome and it is observable in abundance in the east in the works of great poets like Roudaki, Sana’i, Anvari, Sa’di, Hafez, Mowlavi, etc. The important point among all these texts is acceptance of them as a form of literary expression to correct the affairs and merely entertainment and mastery of literature are not meant. The advancement of literature owes to noticing the society. The path and trend of the literary theories also show that verbal comedy is “deed and action”. This way of looking at comedy prepares the audience and society for doing and changing behavior and regards comedy as a dielectric action in society that influences the audience’s behavior and makes him/her ready to accept the change. Based on this yardstick, many of the laughable contents are not comedy as they do not make us change and no dramatic condition and social dimension is not observed in them. In this article, it was tried to analyze the social dimensions of comedy with library research. The results show that nowadays, combining comedy and tragedy is more compatible with human’s mood and they reach change, thinking and calmness with that more. With these considerations, comedy of that person is stronger who knows tragedy well and one who knows it well, has paved the long way for it and come back.