شبکه‌های استانی صدا و سیما و راهبردهای بازنمایی فرهنگ مردم؛ از معرفی عناصر تا نقد اجتماعی در «رادیو اردبیل»

هدف اصلی این تحقیق، شناخت نحوۀ بازنمایی فرهنگ مردم در شبکه های استانی است که با مطالعۀ موردی یکی از برنامه های شاخص رادیو اردبیل، صورت گرفته است. بدین‌منظور با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، 5 قسمت از برنامۀ عصرگاهی «سوزلر، صحبت لر» (سخن ها، صحبت‌ها) رادیو اردبیل، مقوله‌بندی و مفهوم‌پردازی شده است. نتایج نشان می‌‌دهد که در این برنامه، عناصر مختلف فرهنگ مردم، هم به‌عنوان میراث فرهنگی و هویت محلیِ جامعۀ هدف، برای مخاطبان محلی بازنمایی می شود و هم به‌عنوان یک راهبرد خلاقانه برای نقد اجتماعی و اشاعۀ سبک زندگی مطلوب، مورد بهره‌برداری قرار می‌‌گیرد. «اخلاق فردی و اجتماعی»، «احترام به طبیعت»، «عشق و مهرورزی» از مفاهیم غالب فرهنگ مردم هستند که در برنامه، بازنمایی شده‌اند. از سوی دیگر، ناهنجاری‌هایی همچون: عدم شایسته سالاری، عدم دوراندیشی، تنگ‌نظری، بی‌عدالتی، عدم مسئولیت‌پذیری و دوری از عقلانیت، از مواردی هستند که می‌توان آنها را ذیل نقد اجتماعی به‌واسطۀ فرهنگ مردم جای داد. به عبارت دیگر، در برنامۀ مطالعه‌شده، در قالب دیالوگی بین فرهنگ مردم و فرهنگ عمومی، هم ارزش‌ها و هنجارهای موجود در فرهنگ مردم، بازنمایی شده است و هم با نقد ناهنجاری‌های موجود در فرهنگ عمومی، جامعه‌پذیری و اشاعۀ سبک زندگی مطلوب، دنبال می‌شود. نتایج، نشان می‌دهند فرهنگ مردم دارای ظرفیت‌هایی گسترده است که شبکه‌های استانی، علاوه بر معرفی و اشاعۀ آنها به شیوه‌های خلاقانه و متنوع، می‌توانند از این ظرفیت‌ها برای نقادی، آموزش، سرگرم کردن مخاطبان و الگوسازی استفاده کنند.

Provincial Channels of IRIB and Representation Strategies of Folklore: From Reflection of Elements to Social Critique in “Ardabil Radio”

The purpose of this paper is to study the representation of folklore in the provincial stations of the Islamic Republic of Iran Broadcasting (IRIB). The investigation has been conducted through case study of a prominent program of Ardabil radio station. In order to do that, using qualitative content analysis, 5 episodes of “SozlarSohbatlar” (TalksConversations) evening program were conceptualized and categorized. The Findings of the study showed that in this program, folklore (i.e., various elements of the local culture) is represented as cultural heritage and local identity of the targeted community for the local audience, and is also applied as an innovative strategy for social critique and propagating the favorable lifestyle. Individual and social ethics, respecting nature, and love and compassion are among the prevailing concepts of the popular culture which are represented in the program. On the other hand, anomalies such as the absence of meritocracy, foresight, and responsibility, meanness, injustice and irrationality are among the examples that can be categorized under social critique via the folklore. In other words, in the studied radio program, values and norms of the popular culture are represented in form of a dialogue between the folklore and the popular culture, and socialization and propagation of the ideal lifestyle is followed through the critique of the present anomalies. The results suggest that the folklore owns extensive capabilities which can be used by the provincial channels both to introduce and propagate those potentials in creative and diverse ways and to criticize, educate, entertain the audience, and model.