تحلیل ساختاری الگوی فرهنگی روایت در فیلم‌های دادگاهی هالیوود و سینمای ایران از جنبه قانون‌گرایی

موضوع پژوهش پیش رو، بررسی الگوی کلی روایت در فیلم‌های دادگاهی«کیفری جنایی» از منظر فرهنگی و روش آن تحلیل روایت در فیلم‌های فوق‌الذکر است. بدین منظور از نظریات بازتاب و ساختارگرایی به‌منظور بنیان‌هایی استفاده شده است که می‌توانند نحوه و معنای چینش روایت را توضیح دهد. مدل اتخاذشده برای تحلیل ساختاری روایت، مدل ویکتور ترنر است که روایت را به چهار مقطع «نقض قاعده»، «بحران»، «چاره‌اندیشی» و «بازادغام»(نتیجه چاره‌اندیشی) تقسیم می‌کند. در «سینمای هالیوود»دوازده فیلم و در «سینمای ایران» نیزدوازده فیلم با این مدل تطبیق داده شده‌اند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که «سینمای هالیوود» ساختار یکدستی از روایت‌های دادگاهی ارائه می‌دهد که مبتنی برقانون‌محوری است؛ بدین معنا که این روایت‌ها با تاکید بر مقطع چاره‌اندیشی، دادگاه را نهاد صالح حل بحران به تصویر کشیده‌اند. در مقابل، «سینمای ایران» از ارائه روایت دادگاهی منسجم و قانون‌مدار ناتوان بوده است. سینمای ایران با تکیه‌بر قدرت مقطع بحران، یا همچون سینمای قبل انقلاب، به دادگاه و فرایند دادرسی کیفری قدرتی ناچیز داده است و همچون سینمای بعد انقلاب، دادگاه را نهاد ناشایست تحقق عدالت به تصویر کشیده است. به‌این‌ترتیب به نظر می‌رسد که علت عمده قانون‌مدار نشدن روایت در فیلم‌های ایرانی و عدم شکل‌گیری ژانر دادگاهی در سینمای ایران، حاکی از عدم باور به کارکرد نهاد دادگاه بوده است تا مواردی از قبیل ضعف فیلم‌نامه‌های دادگاهی یا ناتوانی از اقتباس مناسب فیلم‌های هالیوودی.

structural analysis of the cultural model of narrative in hollywood and iranian movies from the aspect of legalism

this research has been carried out to examine general structure of courtroom movies which include criminal proceedings. the research method is narrative analysis in the aforementioned movies. to this end, reflection and structuralism theories have been used as foundations that can explain the narrative. the model adopted for structural analysis of the narrative is the victor turner’s model, which divides the narrative into four sections: rule violation, crisis, solution thinking, and reintegration. twelve movies from hollywood and twelve movies from the iranian cinema have been adapted to this model. the research findings suggest that hollywood cinema present s a coherent structure and a lawbased courtroom narrative. in this sense, these narratives emphasizing the stage of solution thinking have portrayed the court as the competent institution for resolving the crisis. in contrast, iran’s cinema has been incapable of providing a coherent and law based courtroom narrative. iran’s cinema has emphasized the power of crisis stage that like the pre revolutionary cinema gave little attention to the courtroom and criminal justice process, or like postrevolutionary cinema has portrayed the court as an incompetent institution to administer justice. therefore, it seems that the basic reason for the nonrule of law in the iranian movies suffers from the absence of developing court genre is the idea that courts do not function as they should as far as court scripts are concerned and their inability to adapt hollywood movies appropriately.