رویکردی فلسفی به اصل علیت در روایت سینمایی پست مدرن (مطالعه‌ای بر فیلم طعم گیلاس)

علیّت یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های بشری و از بنیادی‌ترین مفاهیم فلسفی است. فیلسوفان غربی که اندیشه آنها، در این پژوهش مورد مطالعه است، از دوران باستان تا معاصر رابطه بین علّت و معلول را از چند نظر بررسی کرده‌اند. فیلسوفان سنتی و کلاسیک، به‌ویژه ارسطو، رابطه علّی را ضروری و قطعی دانسته‌اند. به این معنا که این رابطه بر اصل ضرورت بنا نهاده شده است و هر پدیده‌ای در جهان، ضرروتاً علتی دارد. در روایت کلاسیک که معمولاً فیلم‌های هالیوودی نمونه آن هستند، علیت مهم‌ترین عنصر است که وحدت و انسجام پیرنگ داستانی را تضمین می‌کند. به سبب آنکه علیت در سنت فلسفی ارسطو، ضروری بود، در روایت سینمایی کلاسیک نیز رابطه علت و معلول براساس اصل ضرورت است. این رابطه در روایت سینمایی پست مدرن به‌صورت تصادفی در می‌آید. به نظر می‌رسد تغییرات رابطه علّت و معلول در اندیشه فلسفی، موجب دگرگونی علیّت در ساخت روایی فیلم‌ها شده است. به این علت که روایت در سینمای ایران و فیلم‌های داستانی بازتاب و انعکاس روایت در سینمای غرب است، این پژوهش تلاش دارد علاوه‌بر تحقیق و اثبات تاثیر علیّت در فلسفه بر رابطه علت و معلولی در روایت سینمایی، فیلم سینمایی طعم گیلاس(1378) را به‌صورت هدفمند و به روش تحلیلی توصیفی مورد تحلیل محتوایی قرار بدهد، تا دگرگونی روایت از طریق تغییر در روابط علت و معلولی بررسی شود.

Philosophical Approach to Causality Principle in Postmodern Cinematic Narrative (A Study of Taste of Cherry)

Causality is a significant concern to humankind and also a fundamental philosophic concept. Western philosophers whose ideas are discussed in this research, studied causeeffect relationship from different point of views. Cinematic narrative is a combination of causality ,time and space system. In classic narrative which are typically in Hollywood films, causality is the most important element that guarantee the coherence and unity of a plot. Since the causality in Aristotle’s philosophical tradition was essential, the causeeffect relationship in classic cinematic narrative is also based on the principle of necessity. Causeeffect relationship in postmodern cinematic narrative is accidental. It seems that variation in causeeffect relationship through philosophical thoughts resulted in transformation of causality in film narrative structure. Since narrative in Iranian films is in part a reflection of the narrative in western cinema, this study tries to investigate and assert the impact of philosophical causality on the causeeffect relationship of cinematic narrative. Furthermore surveying the Taste of Cherry (1999) by method of content analysis is considered to examine the narrative variation from conversion of the causeeffect relationship