کارکرد نشانه‌شناسی لایه‌ای به‌عنوان یک روش تحلیل متن در قالب «آگهی خدمات عمومی» در شبکه رادیویی سلامت

در این پژوهش، کارکرد نشانه‌شناسی لایه‌ای به‌مثابۀ روش تحلیل متن در پی.اس.ای.های شبکۀ رادیویی سلامت مورد بررسی قرار می‌گیرد تا لایه‌های نشانه‌ای موجود در این قالب مهم و نو برنامه‌سازی رادیو و سازوکار و ارتباط لایه‌ها و رمزگان تشکیل‌دهندۀ‌ آنها مشخص شود. در پژوهش پیش‌رو پنج پی.اس.ای. از مجموع ده پی.اس.ای. پخش‌شده در نیمۀ اول سال 91 به روش نمونه‌گیری هدفمند به پیشنهاد مشاور شبکه که به‌ یک پی.اس.ای. پیش نمونه نزدیک‌تر بودند، انتخاب شدند و لایه‌های نشانه‌ای آنها براساس طرحی از فرزان سجودی و با توجه به رمزگان بکاررفته در آنها مورد بررسی قرار می‌گیرند؛ سپس لایه‌های نشانه‌ای شکل‌گرفته براساس رمزگان زبانی و غیرزبانی آنها بررسی می‌شوند. رمزگان و نشانه‌های زبانی، غیرزبانی و همچنین عناصر پیرازبانی و روش رمزگشایی آنها در متون رادیویی تابعی از لایه‌های رسانه (شنیداری)، عنوان (شبکه، گروه و...)، پیام (موضوع، مضمون، پیام)، قالب (پی.اس.ای، برنامۀ تعاملی، مسابقه و جنگ، خبر و...)، نوع برنامه (زنده یا تولیدی)، مدت‌زمان ارائه (کوتاه یا بلند)، زمان پخش برنامه (صبحگاهی، ظهرگاهی و...) و مخاطب آن متن است. رمزگان غیرزبانی شامل موسیقی و افکت و عناصر پیرازبانی حول محور رمزگان زبانی انتخاب می‌شوند و رمزگان زبانی خود تابعی از زیرلایه‌ای به نام پیام است که زیرمجموعۀ لایه‌ موضوع است. رمزگان زبانی رمزگان گرداننده و لایۀ پیام، در این قالب برنامه، لایه‌گرداننده نامیده می‌شوند. موسیقی به‌عنوان اصلی‌ترین نشانه در عوامل غیرزبانی، در قالب آگهی‌های خدمات عمومی به‌ندرت نقش تداعی‌گری دارد و عموماً به‌عنوان موسیقی فاصله و جزء رنگ‌آمیز صوتی کاربرد دارد.