سبب شناسی گرایش به مصرف ماده کانابیس (گل): یک بررسی کیفی از تجارب زیسته نوجوانان مصرف کننده

زمینه. مصرف ماده گل در بین نوجوانان در سال های اخیر روند صعودی داشته و از جمله چالش های بهداشتی- اجتماعی کشور به شمار می رود. هدف این مطالعه شناسایی علل گرایش نوجوانان به مصرف ماده گل با نگاه به تجارب زیسته نوجوانان مصرف کننده ماده گل است. روش کار. این مطالعه ی کیفی با روش پدیدارشناسی توصیفی با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته عمیق با 11 نوجوان 17-20 سال که حداقل یک بار در هفته مصرف ماده گل داشتند در شهر مشهد و در سال 1402 صورت گرفت. مشارکت کنندگان با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس و هدفمند گزینش شدند. جمع آوری داده ها تا مرحله اشباع نظری ادامه پیدا کرده و داده های جمع آوری شده به شیوه کدگذاری تحلیل شدند. یافته ها. تحلیل تجارب مشارکت کنندگان منجر به شناسایی 136 کد اولیه، 30 مقوله فرعی و 11 مقوله اصلی و 2 مقوله هسته ای شد. مقولات هسته ای را مولفه های درون فردی و مولفه های میان فردی- برون فردی گرایش به مصرف ماده گل در نوجوانان تشکیل دادند. مقولات اصلی شامل تحریف شناختی از آثار ماده گل، خلق پایین، ناکامی، نداشتن برنامه کاری معین، داشتن شخصیت متزلزل، ناآگاهی از مضرات ماده گل، مقابله با مشکلات عاطفی، مقابله با تعارضات والدینی، الگوپذیری از جو همتایان در مصرف، الگوپذیری از چهره های مشهور و دسترسی آسان بودند. نتیجه گیری. واکاوی تجارب و دیدگاه های نوجوانان مصرف کننده ماده گل در ابعاد متنوع درون فردی، میان فردی و برون فردی؛ شناخت عمیق تری از شاخص های متنوع مصرف ماده گل در بین نوجوانان در اختیار قرار داد. در نظر گرفتن مولفه های به دست آمده به عنوان گام اولیه برای توسعه اقدامات مداخله ای کارآمد متناسب با نیازهای شناسایی شده کمک کننده خواهند بود.

etiology of tendency toward using cannabis: a qualitative study of the lived experiences of teenager’s consumers

background. in recent years, the use of cannabis among teenagers has been on the rise, being considered one of the health-social challenges of the country. the present study aimed at providing a better understanding of the causes of teenagers’ tendency to use cannabis by looking at the life experiences of those who consume it. methods. this qualitative study utilized a descriptive phenomenological method, conducting in-depth, semi-structured interviews with 11 teenagers aged 17-20 years old who used cannabis at least once a week in mashhad city (iran) in 2022. participants were selected by convenience and purposive sampling methods. data collection continued until reaching the theoretical saturation stage, and the collected data were analyzed by the coding method. results. the analysis of the participants’ experiences led to the identification of 136 primary codes, 30 sub-categories, 11 main categories, and 2 core categories. the core categories included intrapersonal components and interpersonal-extrapersonal components in relation to teenagers’ tendency to use cannabis. main categories included cognitive distortion regarding the effects of cannabis, low mood frustration, lack of a specific work plan, having an unstable personality, unawareness of the harmful nature of cannabis, usage to cope with emotional problems, usage to cope with parental conflicts, peer influence on usage, justification of usage by modeling after prominent figures, and accessibility (easy access) leading to increased usage. conclusion. exploring the experiences and views of adolescents who consume cannabis in intrapersonal, interpersonal, and extrapersonal domains provided more knowledge about different indicators of cannabis consumption among teenagers. considering the obtained components can serve as a helpful first step in developing efficient intervention measures according to the identified needs.