ارتباط ساختاری بین کارکرد خانواده، تحول مثبت، آشفتگی روانی با اعتیاد به شبکه های اجتماعی؛ از طریق میانجیگری راهبردهای شناختی تنظیم هیجان در نوجوانان

زمینه. اعتیاد به شبکه های اجتماعی پیامدهای نگران کننده ای در زندگی نوجوانان و ابعاد سلامت او دارد. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل اعتیاد به شبکه های اجتماعی مبتنی بر کارکرد خانواده، تحول مثبت و آشفتگی های روان شناختی با میانجی گری راهبردهای شناختی تنظیم هیجانی در نوجوانان انجام گرفته است. روش کار. این پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی بود. جامعه ی آماری پژوهش نوجوانان گروه سنی 18-15 سال در سال تحصیلی 1402-1401 در مدارس شهرستان تبریز بودند که به صورت نمونه گیری چند مرحله ای خوشه ای انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. داده ها از طریق مقیاس اعتیاد به شبکه های اجتماعی (snas)، پرسش نامه تنظیم شناختی هیجان (cerq)، مقیاس آشفتگی روان شناختی (21- dass)، ارزیابی تحول مثبت نوجوانی (pyd-vsf) و مقیاس سنجش کارکرد خانواده مک مستر (fad) جمع آوری شدند. در این پژوهش داده ها با استفاده از همبستگی پیرسون و تحلیل معادلات ساختاری با نرم افزار spss و lisrel تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها. مطابق با نتایج مطالعه؛ رابطه مستقیم و معنادار بین تحول مثبت نوجوانی و راهبردهای تنظیم هیجان مثبت؛ رابطه معکوس و معنادار بین کارکرد ناسالم خانواده با راهبردهای تنظیم هیجان مثبت؛ رابطه مستقیم و معنادار بین آشفتگی روانی و راهبردهای شناختی هیجان منفی؛ و همچنین رابطه مستقیم و معنادار بین آشفتگی روانی و اعتیاد به شبکه های اجتماعی مشاهده شد. علاوه بر این رابطه بین کارکرد ناسالم خانواده و اعتیاد به شبکه های اجتماعی نیز معنادار بود. شاخص cfi بر برازش بسیار مطلوب و بسیار مناسب دلالت داشته و شاخص های rmsea، gfi، agfi و rmsr برازش مطلوب و مناسب مدل برآورد شده را تایید کردند. مطابق این نتایج کارکردهای سالم خانواده با راهبردهای شناختی مثبت تنظیم هیجان (2.44=t و 0.17=γ) ارتباط مستقیم و معناداری داشته است، و کارکردهای ناسالم خانواده با راهبردهای شناختی مثبت تنظیم هیجان (4.74=t و 0.43=γ) ارتباط معکوس داشت. نتیجه گیری. مولفه های آشفتگی روانی و کارکردهای ناسالم خانواده با میانجی گری راهبردهای شناختی تنظیم هیجان، اعتیاد به شبکه های اجتماعی را پیش بینی می کند. خودتنظیمی هیجانی از طریق ابعاد کارکرد خانواده و آشفتگی های روانی می تواند مورد تقویت قرار بگیرد و نوجوانان را در جهت خود مراقبتی و تاب آوری در مقابل اعتیاد به اینترنت و شبکه های اجتماعی حفاظت کند.

the structural relationships between family functioning, positive development, psychological distress and social media addiction with the mediating of cognitive emotion regulation strategies in adolescents

background. the addiction to social networks poses serious risks to the lives and well-being of adolescents. this study aimed to create a model of social media addiction that takes into account family dynamics, positive development, and psychological distress, with cognitive emotion regulation strategies acting as mediators among adolescents. methods. this descriptive-correlational study included adolescents aged 15-18 years during the 2022–2023 educational year in tabriz schools. multi-stage cluster sampling was used to select the adolescents. data were collected using the social network addiction scale (snas), the cognitive emotion regulation questionnaire (cerq), the depression, anxiety, and stress scale (dass), the positive youth development-via strengths family scale (pyd-vsf), and the mcmaster family assessment device (fad). pearson correlation and structural equation modeling (sem) analyses were conducted using spss and lisrel software. results. a strong positive correlation was found between positive youth development and effective emotion regulation strategies. conversely, there was a notable negative correlation between dysfunctional family dynamics and effective emotion regulation strategies. psychological distress was directly linked to ineffective emotion regulation strategies. additionally, a significant direct connection was identified between psychological distress and social media addiction. there was also a notable relationship between dysfunctional family dynamics and social media addiction. the results from the structural equation modeling indicated a strong fit for the proposed model. specifically, healthy family dynamics were positively correlated with effective cognitive emotion regulation strategies (t = 2.44, γ = 0.17), while dysfunctional family dynamics showed a negative correlation with these strategies (t = -4.74, γ = -0.43). in conclusion, psychological distress and dysfunctional family dynamics are predictors of social media addiction, with cognitive emotion regulation strategies serving as a mediating factor. improving emotional self-regulation through better family dynamics and addressing psychological distress can help safeguard adolescents from addiction to the internet and social media. conclusion. psychological distress and unhealthy family functioning predict social media addiction, mediated by cognitive emotion regulation strategies. enhancing emotional self-regulation through family functioning and addressing psychological distress can protect adolescents from internet and social media addiction.