چالش های ارجاع در برنامه سلامت روان در نظام مراقبت های بهداشتی اولیه: یک مطالعه کیفی

زمینه. یکی از فعالیت های اصلی که نقش به سزائی در میزان شیوع بیماری های روانی دارد، مسئله ارجاع است و طبق پژوهش ها عدم تحقق مناسب نظام ارجاع یکی از ضعف های بارز سیستم مراقبت های بهداشتی اولیه می باشد. لذا این پژوهش با هدف بررسی چالش های ارجاع مراجعین سلامت روان در نظام مراقبت های بهداشتی اولیه صورت گرفته است و ضعف های موجود در این فرآیند از دیدگاه کارشناسان سلامت روان مراکز بهداشتی درمانی بررسی شد. روش کار. پژوهش حاضر یک مطالعه کیفی از نوع تحلیل محتوای قراردادی است. گردآوری داده ها از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته با روانشناسان سیستم مراقبت های بهداشتی اولیه انجام شده است. 15 نفر از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. پس از پیاده سازی مصاحبه ها، داده ها براساس روش آنالیز گرانهایم و لاندمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها. تحلیل داده ها منجر به استخراج دو مقوله و دوازده طبقه شد. مقوله چالش های ارجاعی درون مرکز در برگیرنده طبقاتی از قبیل ضعف در غربالگری مراقبین سلامت و ارجاع پایین، عدم اعتماد مراجعین به مراقبین سلامت، عدم همکاری مراجعین، همکاری ضعیف پزشک، موانع تمایل مراجعین به ویزیت روانشناس بود. چالش های ارجاعی برون مرکز نیز شامل کمبود وجود مراکز برای ارجاع، عدم شفافیت در ارجاع، نبود ارجاع مستقیم، پیگیری ضعیف، وجود موانع رجوع مراجعین به سطح بالاتر و موانع ارجاع مراجعین به انستیتو بود. نتیجه گیری. یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که ارتباطات درون بخشی و بین بخشی ضعیف از عمده ترین مسائلی است که در فرآیند ارجاع مراجعین حوزه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد خلل وارد کرده است. به نظر می رسد بسیاری از چالش ها از جمله کمبود مراکز مشخص شده جهت ارجاع، ضعف پیگیری به دنبال عدم بازخورد ارجاع، ناتوانی مالی مراجعین جهت مراجعه به سطح بالاتر، با تقویت ارتباطات بین بخشی مانند ارتباط دو طرفه با سازمان های حمایتی و مراکز روانپزشکی و روان درمانی قابل بهبود پیدا کردن باشد.

Referral Challenges in the Mental Health Program in the Primary Health Care System: A Qualitative Study

Background. One of the main activities that plays a significant role in the prevalence of mental illnesses is the issue of referral. According to the evidence, the lack of proper implementation of the referral system is one of the obvious weaknesses of the primary health care (PHC) system. Therefore, this study aimed to investigate the challenges of referring mental health clients in the PHC system in Iran. We also examined the weaknesses in this process from the perspective of mental health experts. Methods. The present study is a qualitative study with conventional content analysis approach. Data were collected through semi-structured interviews with 15 PHC psychologists selected through purposive sampling. After transcribing the interviews, the data were analyzed based on the Graneheim and Landman model. Results. We identified two main themes and 12 categories. The theme of intra-centered referential challenges included categories such as weaknesses in health care providers screening and low referrals, clients' lack of trust in health care providers, clients' lack of cooperation, physicians' poor cooperation, and barriers to clients' desire to visit a psychologist. Meanwhile, outer-centered referential challenges included a shortage of referral centers, lack of transparency in referrals, lack of direct referrals, poor follow-up, barriers regarding referral to a higher level, and barriers to clients’ referral to the institute. Conclusion. The findings of the present study showed that poor intra-sectoral and inter-sectoral communication is one of the main challenges that has disrupted the referral process in the field of mental health in the PHC system. Many challenges such as the lack of designated referral centers, poor follow-up due to lack of referral feedback, and clients' financial inability to refer to a higher level can be improved by strengthening cross-sectoral communications such as two-way communication with support organizations and psychiatric and psychotherapy centers.