تحلیل کارایی و رتبه‌بندی واحدهای استانی سازمان تامین اجتماعی در بخش درمان غیرمستقیم با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها

زمینه و اهداف: امروزه سنجش کارایی به دلیل مشخص نمودن ضعفها، قوتها و میزان بهره‌گیری از منابع در دسترس دارای اهمیت بسیار می‌باشد؛ لذا هدف از این تحقیق تحلیل کارایی و رتبه‌بندی واحدهای استانی سازمان تامین اجتماعی در بخش درمان غیرمستقیم بود. مواد و روش ها: در این مطالعه‌ی توصیفیمقطعی کارایی‌های فنی، مدیریتی و مقیاس سازمان تامین اجتماعی در 31 استان ایران توسط مدل ورودی‌گرای تحلیل پوششی داده‌ها و با فرض بازدهی متغیر نسبت به مقیاس مورد تحلیل قرار گرفت و استانها با استفاده از مدل اندرسونپیترسون رتبه‌بندی شدند. متغیرهای ورودی شامل تعداد نیروی انسانی تخصصی، تعداد نیروی انسانی پشتیبانی، میزان درآمد هر استان و متغیرهای خروجی شامل تعداد و هزینه‌ی نسخ رسیدگی شده در هر استان بود. داده‌های مورد نیاز از سالنامه آماری سال 1396 سازمان تامین اجتماعی اقتباس شد و تحلیل داده‌ها به کمک نرم‌افزارهای deap 2.1 و ems 1.3.0 انجام شد. یافته ها: میانگین نمرات کارایی فنی 0.880، کارایی مدیریتی 0.818 و کارایی مقیاس 0.928 محاسبه شد. بر اساس نمرات فوق کارایی استان‌های کهگیلویه و بویراحمد و تهران رتبه‌ی اول و کرمان رتبه‌ی آخر را کسب نمودند. نتیجه گیری: به طور کلی ظرفیت ارتقای کارایی فنی، مدیریتی و مقیاس به ترتیب به میزان 12، 18.2 و 7.2 درصد در بخش درمان غیرمستقیم سازمان تامین اجتماعی وجود دارد که استانهای ضعیف و ناکارا باید در اولویت بهبود کارایی قرار گیرند که این امر می‌تواند با الگوگیری از استانهای کارا، الکترونیکی نمودن نسخ و مدیریت دقیقتر درآمدها و تعداد نیروی انسانی شاغل در بخش درمان غیرمستقیم تحقق یابد.

Efficiency Analysis and Ranking of Provincial Units of Social Security Organization in Indirect Treatment Sector Using Data Envelopment Analysis Method

Background and Objectives: Nowadays efficiency analysis due to identification of weaknesses, strengths and amount utilization of available resources is important. The purpose of this study was efficiency analysis and ranking of provincial units of Social Security Organization (SSO) in indirect treatment sector. Material and Methods: In this descriptive crosssectional study, technical, managerial and scale efficiencies of SSO in 31 provinces of Iran by input oriented model of Data Envelopment Analysis (DEA) with assuming variable returns to scale were analyzed and the provinces were ranked using the AndersonPeterson model. The input variables included number of specialized staff, number of support staff, income amount of each province and the output variables included number and cost of prescriptions that have been investigated. The required data were adapted from the 2017 SSO Statistical Yearbook and data analysis was performed using DEAP 2.1 and EMS 1.3.0 software. Results: Average scores of technical efficiency 0.880, managerial efficiency 0.818, and scale efficiency 0.928 were calculated. Based on above efficiency scores, Kohgiluyeh and Boyerahmad and Tehran ranked first and Kerman ranked last. Conclusion: In general, there is capacity of technical, managerial and scale efficiency improvement respectively 12%, 18.2% and 7.2% in indirect treatment sector of SSO. Therefore, weak and inefficient provinces should be placed in the priority of improving efficiency. This can be achieved through imitation of efficient provinces, implementing electronic prescribing and more accurate management of SSO revenues and number of human resources employed in the indirect treatment sector.