بررسی راهکارهای ارتقایی برای سیستم ارزشیابی برنامه سلامت مادران در ایران: یک مطالعه کیفی

زمینه و اهداف: برنامه سلامت مادران از اصلی‌ترین حوزه‌های مراقبت‌های بهداشتی اولیه در جهان می‌باشد. با توجه به مشکلات شناسایی‌شده در سیستم ارزشیابی برنامه سلامت مادران در ایران، مطالعه حاضر با هدف تدوین راهکارهای ارتقایی جهت بهبود این سیستم اجرا گردید. مواد و روش ها: مطالعه حاضر از نوع کیفی می‌باشد، که با مشارکت 14 نفر از متخصصین حوزه سلامت مادران به انجام رسید. معیار ورود مشارکت‌کنندگان به مطالعه، دارا بودن حداقل سابقه مدیریتی پنج‌ساله و یا حداقل سابقه اجرایی 10 ساله در حوزه برنامه سلامت ماداران بود، که به روش نمونه‌گیری مبتنی بر هدف انتخاب گردیدند. پژوهشگران در مرحله گردآوری داده و در راستای شناسایی راهکارهای ارتقایی در سیستم ارزشیابی این برنامه، اقدام به برگزاری سه مورد مصاحبه گروهی و دو مورد مصاحبه فردی غیرساختاریافته با مشارکت‌کنندگان نمودند و داده‌های اخذ شده به روش تحلیل محتوایی مورد کنکاش قرار گرفت. یافته ها: مطالعه حاضر موفق به شناسایی راهکارهای ارتقایی سیستم ارزشیابی برنامه سلامت مادران در قالب چهار تم اصلی، 24 تم فرعی و کدهای مربوطه گردید. راهکارهای شناسایی‌شده در این مطالعه در چهار تم اصلی شامل؛ فرایند ارزشیابی برنامه سلامت مادران، ابزارهای پایش و ارزشیابی برنامه آن، سامانه اطلاعات بالینی برنامه و نیروی انسانی موردنیاز برای انجام برنامه، دسته‌بندی شد. ابعاد فرایند ارزشیابی و نیروی‌انسانی موردنیاز برنامه نیز بیشترین و کمترین حجم از یافته‌ها را به خود اختصاص دادند. نتیجه گیری: کاستی‌ها و راهکارهای شناسایی شده در این مطالعه، علل عدم‌توفیق برنامه سلامت مادران در دستیابی به نتایج مطلوب را آشکار می‌سازد. بی‌تردید اجرای راهکارهای پیشنهادشده، می تواند منجر به ارتقای کیفیت و عملکرد این برنامه گردد.