تاثیر برنامه مراقبتی مبتنی بر نظریه شناختی- اجتماعی بر تبعیت از درمان در بیماران تحت عمل جراحی دریچه قلب در بیمارستان منتخب نظامی

مقدمه: کنترل بیماری‌های مزمن ازجمله بیماری‌های قلبی تا حد زیادی به میزان تبعیت از درمان بستگی دارد. این مهم تنها با مشارکت فعّال بیماران در امور درمان و اجرای توصیه‌های اعضای گروه درمان امکان‌پذیر است.هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر برنامه مراقبتی مبتنی بر نظریه شناختی اجتماعی بر تبعیت از درمان در بیماران تحت عمل جراحی دریچه قلب در بیمارستان‌های نظامی انجام شد.مواد و روش‌ها: این پژوهش از نوع نیمه تجربی به همراه گروه کنترل است که در بیمارستان نظامی منتخب شهر تهران انجام شد. نمونه‌های مورد مطالعه 30 نفر از بیماران مراجعه‌کننده به بیمارستان‌ منتخب نظامی بودند که به روش نمونه‌گیری غیرتصادفی انتخاب و به دو گروه مداخله و کنترل به ‌صورت شبه تصادفی تخصیص یافتند. جمع‌آوری داده‌ها در دو گروه با ابزار معتبر تبعیت از درمان در بیماری مزمن انجام گرفت. گروه کنترل صرفاً مراقبت‌های معمول مرکز را دریافت کردند و برای گروه مداخله برنامه مراقبتی مبتنی بر تئوری شناختی اجتماعی اجرا گردید. بلافاصله بعد از مداخله و بیست روز بعد، جمع‌آوری مجدد داده‌ها صورت گرفت. جهت تحلیل داده‌ها از آزمون‌های آماری توصیفی و استنباطی متناسب با استفاده از نرم‌افزار spss نسخه 16 استفاده شد. (p<0/05) به عنوان سطح معنی‌داری در نظر گرفته شد.یافته‌ها: در این مطالعه، تبعیت از درمان قبل از مداخله، در تمامی حیطه‌های اهتمام در درمان، تمایل به مشارکت در درمان، توانایی تطابق، تلفیق درمان با زندگی، چسبیدن به درمان، تعهد به درمان و تردید در اجرای درمان تفاوت بین دو گروه آزمون و کنترل بر اساس آزمون تی مستقل معنی‌دار نبود (p>0/05). ولی هنگام ترخیص و بیست روز پس از ترخیص تفاوت در تمامی حیطه‌ها بین دو گروه آزمون و کنترل معنی‌دار بود (p<0/05). نتایج آنالیز واریانس با اندازه‌های تکراری به ‌صورت درون موردی با (p<0.001،32/14 = (2/56) f) در مجموع نشانگر آن بود که تبعیت از درمان بر اساس شاخص زمان در مراحل مختلف دارای تفاوت معناداری است. آزمون آنالیز واریانس با اندازه‌های تکراری به‌صورت بین موردی بر اساس شاخص گروه با (p<0.001 ,32/85= (1/28) f) نیز نشان داد که عامل زمان‌های مختلف بر تبعیت از درمان در دو گروه آزمون و کنترل دارای تفاوت معناداری است.بحث و نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که به نظر می‌رسد اجرای آموزش بر اساس تئوری شناختی اجتماعی بندورا سبب بهبود تبعیت از درمان در بیماران تحت عمل دریچه قلب می‌گردد.

Effect of Cognitive-Social Based Care Program on Patient’s Compliance in Heart Valve Surgery in Selected Military Hospital

Introduction: Controlling chronic diseases, such as heart disease, depends on the extent of adherence to the treatment. This is only possible with cooperation of patients and implementation of medical recommendations. The training in heart disease cause in achieving empowerment and patient compliance with diet therapy is desirable.Objective: The present study aimed to determine the effect of cognitivesocial based care program on adherence to treatment in patients undergoing heart valve surgery in military hospitals.Materials and Methods: It is a semiexperimental study done on control group in a military hospital in Tehran. In the present study, thirty patients referring to the military hospitals were selected by nonrandom sampling method and divided into intervention and control groups through pseudorandomization method. Data were collected by valid tools for adherence to treatment in chronic disease. The control group received only the usual care and the intervention group received a cognitivesocial care program. Immediately after the intervention and twenty days later, data were recollected. Descriptive and inferential statistics were used to analyze the data using SPSS 16.Results: In the present study, with regard to the adherence to treatment before the intervention in all areas of treatment, willingness to participate in treatment, compliance ability, combination of treatment with life, adherence to treatment, commitment to treatment and uncertainty about the treatment there was no significant difference between both groups based on independent t test(P>0/05). However, at the time of discharging and twenty days after that, differences in all areas were significant between the two groups (P<0/05). The results from the analysis of variance with repeated measures within the cases (F= (2.56) = 32.14 (P<0.001)) indicated that there was a significant difference in adherence to treatment with regard to time index at different stages. Analysis of variance with repeated measures between the cases with group index (F= (1.28) = 32.85 (P< 0.001)) showed that the effect of different times on treatment adherence in both groups was significantly different.Discussion and Conclusion: The results of this study showed that the implementation of training based on cognitivesocial theory of Bandura strain improves the treatment compliance in patients undergoing heart valve operation.