کاربرد منطق در کشف براهین فلسفی و کلامی اثبات وجود خدا در قرآن

قرآن کریم، اولاً جامع ‎ترین کتاب برای سعادت ابدی انسان است؛ ثانیاً صورتِ نازل‌ شدهِ علم نامحدود الهی در قالب الفاظ و عبارات است؛ ثالثاً کتاب استدلال و برهان است تا آنجا که بیش از سیصد مرتبه به تعقل فراخوانده و حتی از مخالفان خود طلب برهان کرده است. بااین‌حال برخی مفسران همچون علامه طباطبایی براین‌باورند که این کتاب آسمانی، برهانی بر اثبات وجود خدا که اساس توحید و سعادت و رکن همه ادیان شمرده می‎شود - اقامه نفرموده است. بسیاری از مفسران معاصر با این نظریه مخالفت ورزیده‎ و می‎گویند بر فرض هم آیات قرآن مستقیماً برهانی بر وجود خدای سبحان بیان نکرده باشد، این‌گونه نیست که از لایه‌های باطنی آیات نتوان چنین برهانی را استنباط کرد. بنابراین پژوهش پیش رو با استفاده از قواعد علم منطق در بارز کردن قیاس‎های مضمر، درپی آن است که با روش توصیفی- تحلیلی و با عبور از مباحث نظری مطرح‌شده دراین‌باره، به حکم «ادلّ الدلیل علی امکان الشیء وقوعه»، در قالب عینی و مصداقی، براهین فلسفی همچون «امکان و وجوب» با توجه به آیه 59 سوره واقعه، برهان «صدیقین» با توجه به آیه 45 سوره فرقان و همچنین «برهان نظم» - که برهانی کلامی شمرده می‎شود با توجه به آیه 50 سوره طه را از آیات قرآن استنباط کرده و ریشه این براهین را در این کتاب آسمانی دنبال کند. انجام پژوهش‎هایی ازاین‌دست می‌تواند جلوه‎ای از تفکیک‌ناپذیری قرآن و برهان و نمایی از اعجاز علمی این کتاب آسمانی را به سهم خود آشکار سازد.