تفکر نقدی از منظر قرآن

تفکر نقدی یا روش نقد اندیشه‌، داوری درباره آرا و افکار با بهره‌گیری از علوم عقلی است که برای آن چهار مرحلة روشن کردن معنای واژه‌ها، کشف مبانی، ارزیابی دلیل پس از مطالبه آن و کشف مغالطات موجود در دلیل را برشمرده‎‌اند. در این مراحل بر شناسایی صفات و انگیزه‌های اهل باطل که نقش مهمی در گرایش آن‌ها به مغالطات و در کشف مغالطات آنان دارد و نیز بر اسباب و عوامل گرایش آنان به مغالطات، تاکید چندانی نمی‌شود؛ درحالی‌که قرآن کریم در رویارویی با اندیشه باطل و نقد آن بر این امور تاکید فراوان دارد و این نشان می‌دهد که از منظر قرآن برای نقد اندیشه و کشف مغالطات آن، افزون‌بر توجه به وجوه عقلی و نظری، لازم است وجوه عملی، اخلاقی و انگیزشی نیز مورد توجه قرار گیرد. هدف قرآن از توجه دادن به این وجوه، آشکارسازی شخصیت و افکار و اهداف پوشیده اهل باطل زیر ظواهر زیبا و فریبنده و گوشزد نمودن اسباب گرایش انسان به مغالطات در برابر حق است تا از این طریق، درنهایت نادرستی اندیشه باطل آشکار و از تاثیرگذاری آن بر دیگران پیشگیری شود. در این پژوهش که به‌صورت توصیفی- تحلیلی ارائه می‌شود، این روش‌ قرآن در مواجهه با اندیشه باطل و نقد آن بررسی می‌شود تا بدین‌سبب روش تفکر نقدی کامل‌ تر گردد.