قاعده ذوات الاسباب و ریشه‌های آن در متون دینی

اهمیت بسیار برهان، به‌ویژه قاعدۀ ذوات‌الاسباب، ما را بر آن می‌دارد تا محتوا و کارکرد آن را بررسی کنیم. ازآنجاکه این قاعده ذیل برهان لمّی طرح شده است، باید روشی را در به‌کارگیری قاعده در پیش بگیریم که در برهان، نتیجه دائمی ‌‌و یقین‌آور به‌دست آوریم. این امر از آن رو مهم است که قاعده ذوات‌الاسباب که می‌توان از آن به مثابه معیار برهان یاد کرد، فرایند برهان‌آوری را از علت به معلول می‌داند. در کنار پاره‌ای از اشکال‌ها که به قاعده وارد شده، این قاعده کاربردهای فراوانی در منطق و فلسفه دارد و محل بحث فیلسوفان زیادی شده است که شرح برخی از آرای آنان را از نظر می‌گذرانیم. با این همه، پس از تثبیت قاعده درپی آن هستیم که با بررسی برخی آیات و روایات، بسترهای شکل‌گیری محتوای قاعده در اندیشۀ فیلسوفان را بررسی کنیم. با توجه به قرائن روشن دراین‌باره، به‌نظر می‌رسد ریشه‌های قاعده را باید در متون دینی جست‌وجو کرد.