تحلیل ساختاری و محتوایی فصل نهم کتاب «درباره عبارت» ارسطو

فصل نهم درباره عبارت، از آثار منطقی مهم ارسطو است. نوشتار پیش‌رو کوشیده است تحلیل دقیق و جامعی از ساختار این فصل و موضوعات و مسائل اصلی و فرعی مطرح در آن به‌دست دهد. به‌باور بیشتر مفسران ارسطو، مسئله اصلی ارسطو در این فصل، نفی ضرورت رخدادهای آینده است. اما خوانش دقیق این فصل نشان می‌دهد که مسئله اصلی ارسطو در آن، تبیین و استوار کردن این مدعاست که «از جفت گزاره‌های سلبی و ایجابی فردیِ ناظر به آینده، ضروری نیست که یکی صادق و دیگری کاذب باشد» و مسئله ضرورت یا عدم ضرورت رخدادهای آینده، نیز برخی مسائل مهم دیگر، در ضمن تبیین این مدعا و به تبع آن مطرح شده‌اند. بخش عمده‌ای از سخنان ارسطو در این فصل به استدلال وی برای استوار کردن این مدعا اختصاص یافته است که در متن این نوشتار تحلیل و صورت‌بندی روشنی از این استدلال و مقدمات آن به‌دست داده‌ایم. شمار چشمگیری از مفسران ارسطو ادعا کرده‌اند وی با چنین دیدگاهی، اصل تناقض را نقض کرده است. اما توجه به معنای دقیق سخن وی از یک‌سو و مفاد اصل تناقض از سوی دیگر، نشان می‌دهد که سخن او هرگز اصل تناقض را نقض نمی‌کند