غازی‌گری نیروی دریایی در تمدن اسلامی

مفهوم غزا و جهاد از نظر مسلمانان جنگ در راه خدا در صحرا و بیابان بود. جهاد و غزا در دریا با گسترش فتوحات پیش آمد که سخت‏تر از خشکی بود. حکمرانان جهت ترغیب جهاد در دریا متوسل به احادیث و روایاتی شدند که می‌توانست آستانه تحمل و شجاعت مسلمانان را برای رویارویی با خطرات حوادث در دریا  بالا ببرد؛ در کنار این موضوع به منظور گسترش فتوحات دریایی ایجاد کارگاه های دریانوردی یا راه اندازی این کارگاه ها بعد از فتح بنادر و نیز دیوان‌هایی برای اداره نبردهای دریایی و نظارت بر مجاهدان دریا در دولت های اسلامی مورد توجه قرار گرفت. این پژوهش با بررسی امر غزا و جهاد در دریای مدیترانه تلاش کرده مسیر روشنی در درک اهمیت غازی‌گری و جهاد در دریا و تاثیر و نقش دولت‌های مسلمان در سواحل شرقی و جنوبی مدیترانه را بر این امر بررسی کند. دستاوردهای پژوهش حاکی از آن است که سختی نبرد در دریا،  نیاز به تسلیحات نظامی پیشرفته‌تر در دریا، تشویق شهادت در دریا و تاکید متون و روایات اسلامی در این زمینه محورهایی مورد تاکید از سوی دولت های مسلمان همجوار با مدیترانه برای امر غازی‌گری دریایی بوده است.

naval ghaziness in islamic civilization

the concepts of ghazâ and jihad, from the perspective of muslims, originally referred to warfare in the desert and on land, in the path of god. however, as islamic conquests expanded, naval jihad and ghazâ emerged, which were considered even more challenging than land-based warfare. in order to encourage naval jihad, rulers relied on hadiths and religious narratives that could raise the threshold of endurance and courage among muslims, preparing them to confront the dangers and hardships of the sea. alongside this, in order to expand naval conquests, shipbuilding workshops were established, either immediately after the conquest of ports or as part of the conquest process, and administrative offices (diwâns) were created to oversee naval battles and manage the activities of naval warriors in the islamic states. this research examined the concept of ghazâ and jihad in the mediterranean sea, attempting to clarify the significance of ghaziness and naval warfare, and the role of muslim states along the eastern and southern coasts of the mediterranean in promoting and organizing naval ghazâ. the findings of this research suggest that the harshness of naval combat, the need for more advanced naval weaponry, the encouragement of martyrdom at sea, and the emphasis of islamic texts and narrations on this matter were key factors highlighted by muslim states neighboring the mediterranean in their efforts to encourage naval ghazâ.