بررسی و تحلیل نقش امیران سلجوقی در تداوم جنگ‌های جانشینی(میان سلطان برکیارق و ملک محمد) بر اساس نظریه انتخاب عقلانی

«انتخاب عقلانی»، مدلی ساده و پرکاربرد در تبیین رفتار آدمی است که در این پژوهش برای بررسی عملکرد امیران سلجوقی در جنگ‌های جانشینی که میان فرزندان سلطان ملکشاه روی داد، به کار رفته است. فهم نقش مسلط این امیران در بحران‌آفرینی سیاسی با تلقی آن‌ها به عنوان تصمیم‌گیرندگان عاقل امکان پذیر می‌گردد. امیران سلجوقی، کنشگران هدف‌مندی بودند که با استقلال‌طلبی در حکومت ولایات خویش، به مرور پتانسیل لازم را برای دخالت در امور سیاسی به دست آوردند. این پژوهش، با به کا‌رگیری روش توصیفی تحلیلی در پی آزمون این پرسش است که نقش منفعت‌طلبی امیران سلجوقی در تداوم جنگ‌های جانشینی میان سلطان برکیارق و ملک محمد چه بود؟ نفع‌طلبی امیران، موجب چیرگی عقلانیت ابزاری بر عقلانیت ارزشی آن‌ها گردید و این امر، بر تصمیم‌گیری جمعی (مدل بازی) و فردی این امیران در تقابل جبهه دو برادر سلطان برکیارق و ملک محمد ، راهبرد‌های جنگ و نتایج آن تاثیر گذاشت. این رفتارهای بیش ‌خواهانه،  تداوم بحران‌های جانشینی را به صورت جنگ‌های پنج‌گانه به دنبال داشت.

role of seljuk emirs in the continuation of the succession wars between sultan berkyaruq and prince muhammad based on the theory of rational choice

rational choice is a simple and widely used model in explaining human behavior that has been used in this research to examine the performance of the seljuk emirs in the wars of succession that occurred between the sons of sultan malek-shah. understanding the dominant role of these emirs in creating political crises is possible by considering them as rational decision-makers. the seljuk emirs were purposeful actors who, by seeking independence in the government of their provinces, gradually gained the necessary potential to intervene in political affairs. this research, using a descriptive-analytical method, aimed to answer of the question the role of the seljuk emirs' self-interest in the continuation of the wars of succession between sultan berkyaruq and prince muhammad. the self-interest of emirs led to the dominance of instrumental rationality over their value rationality, and this affected the collective (game theory) and individual decision-making of the emirs in the confrontation between the two brothers–– berkyaruq and muhammad—the war strategies, and its results. these greedy behaviors led to the continuation of succession crises in the form of five wars.