جایگاه قاپی ‌قولوها در ساختار انتظامی عثمانی تا ایجاد ضبطیه

قاپی قولوها یا غلامان دربار عثمانی، مهم‌ترین نقش‌آفرینان ساختار حکومتی عثمانی بودند که اگرچه جایگاه و وظایف نظامی آنان نمود بیشتری یافته است، در بخش‌های دیگر نیز نفوذ چشمگیری یافتند. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که با توجه به روحیه‌ی تمامیت‌خواهانه‌ی قاپی‌قولوها (به‌ویژه در پایتخت عثمانیان)، تا برآمدن نیروی ضبطیه یا پلیس عثمانی و کناررفتن قاپی‌قولوها، این گروه نسبت به وظایف انتظامی و امنیتی، چه رویه‌ای را اتخاذ کردند؟ بر اساس این پرسش، تلاش خواهد شد تا با توجه به توصیفی – تحلیلی بودن نوع پژوهش حاضر، با تکیه بر مطالعه‌ی کتابخانه‌ای، به بررسی جایگاه قاپی‌قولوها در تشکیلات انتظامی عثمانی تا برآمدن نهاد ضبطیه به عنوان مساله‌ی پژوهش پرداخته شود. با بررسی داده‌ها، مشخص شده است که سه گروه جبه‌جیان، توپچیان، بوستانچیان بیش از هر چیز در حوزه‌ی انتظامی مراکز استقرار نیروهای خود در استانبول فعال بودند و از این حیث، نسبت به ینی‌چریان با محدودیت‌هایی، فعالیت می‌کردند. ینی‌چریان، بر خلاف سه دسته‌ی پیشین، توانستند با قدرت، بر غالب بخش‌های امنیتی و انتظامی پایتخت و حتی ایالات چیره شوند که این چیرگی، تا زمان برچیده شدن ینی‌چریان و متعاقب آن، برآمدن پلیس عثمانی یا ضبطیه تداوم داشت.

the status of kapıkulus in the ottoman dicsiplinary structure until the rise of zaptiye

kapıkulus or the slaves of the ottoman court were the most important actors of ottoman administration that although their military duties have become more visible, they gained a lot of influence in other sectors as well. the main question of this study is that given the totalitarian spirit of the kapıkulus (especially in the ottoman capital), until the establishment of zaptyiye or the ottoman police and the extinction of kapıkulus, what policy this group adopted regarding law enforcement and security duties. based on this question, this research aimed to investigate the status of kapıkulus in the ottoman disciplnary organization until the establishment of zaptiye, using a descriptive-analytical method based on data from library sources. the findings of the research show that cebeci, topçu and bostancı were more than anything else active in the deployment centers of their forces in istanbul, and in this respect, they operated with limitations compared to the janissaries. unlike the previous three groups, the janissaries were able to dominate most of the security and discplinary departments of the capital and even the states, and this dominance continued until the extinction of the janissaries and the rise of the ottoman police or zaptiye.