بررسی فعالیت‌های کتاب محور موسسه انتشارات فرانکلین در ایران در چارچوب جنگ سرد

چکیدهیکی از وجوه برجسته و متمایز جنگ سرد رقابت‌های فرهنگی بین بلوک شرق و غرب بود. شوروی و ایالات‌متحده به‌منظور سیطره بر کشورهای مختلف، به‌جای اتخاذ سیاست مستقیم و بهره‌گیری از نیروی نظامی، از طریق فرهنگ و اندیشه و به‌واسطه ابزارهای فرهنگی به دنبال احاطه بر جوامع مدنی برآمدند. در این کارزار، ایالات‌متحده با ابزارهایی همچون موسیقی، فیلم، مٌد، چاپ و نشر کتاب و با القای اندیشه دموکراسی و لیبرالیسم توانست بر جامعه مدنی کشورهای درحال‌توسعه غلبه کند و هژمونیک شود. در حوزه چاپ و نشر کتاب، انتشارات فرانکلین نیویورک که شعب متعددی را در کشورهای درحال‌توسعه ایجاد نمود، توانست علاوه بر ایجاد تحول در صنعت چاپ و نشر کتاب، بر جامعه مدنی این کشورها نیز تاثیر بگذارد و عرصه فرهنگی را از آن خود کند. مقاله حاضر با روشی توصیفی تحلیلی و با اتکا بر اسناد تاریخی نشان می‌دهد که هژمونی ایالات‌متحده در ایران چگونه با تکیه‌بر صنعت چاپ و نشر کتاب بسط یافت. به‌علاوه، این پژوهش برنامه کتاب محور موسسه انتشارات فرانکلین در ایران و جهان را در راستای یک رقابت کلان فرهنگی در عرصه بین‌الملل می‌بیند.

A Review of Activities of Franklin Book Program in Iran within the Context of Cold War

AbstractOne of the salient features of the Cold War was the cultural rivalry between the Eastern and Western blocs. To dominate different countries, instead of pursuing a direct policy and using military force, the Soviet Union and the United States sought to penetrate the civil society through cultural instruments and by focusing on people’s thought. In this campaign, the United States managed to dominate the civil society of developing countries by means of music, film, fashion, book publishing, and by instilling the idea of ​​democracy and liberalism, and thus became the hegemonic power. In the field of publication, Franklin Book Program, by establishing numerous branches in many developing countries, transformed the book publishing industry, and managed to influence the civil society of these countries and capture the cultural arena. The findings of the present descriptiveanalytical study, based on historical documents, show how the US hegemony in Iran was developed by relying on the publishing industry. In addition, this research sees the activities of the Franklin Book Program in Iran and the world in the context of a macrocultural competition in the international sphere.