بررسی روابط ایران و روم در سده یکم پیش از میلاد (با تاکید بر جنگ‌های مهردادی)

نخستین ارتباط دیپلماتیک بین ایران و روم در نتیجه تلاقی منافع اشکانیان با روم در آسیای کوچک شکل گرفت. اتحاد مهرداد ششم (پونتی) با تیگران دوم (ارمنی) و دخالت آن‌ها در امور کاپادوکیه باعث شد پای روم به سرزمین های آسیای کوچک باز شود. ورود رومی‌ها به این منطقه باعث به وجود آمدن چالشی در روابط ایران و روم شد که تا پایان اشکانیان ادامه پیدا کرد. ازاین‌رو هدف این پژوهش تبیین و بررسی روابط ایران و روم در دوران جنگ‌های مهردادی است. بررسی این مسئله با رویکرد توصیفی و تحلیل تاریخی بیانگر آن است که پس از مهرداد دوم و ظهور مدعیان سلطنت، شاهنشاهی اشکانی دچار ضعف و زوال شد. در چنین موقعیتی از طرفی، روم سعی در نفوذ در آسیای کوچک و قفقاز را داشت و از سوی دیگر تیگران دوم ابتدا از این فرصت برای حمله به قلمرو اشکانیان و توسعه نفوذ خود به سمت غرب و سوریه استفاده کرد و در ادامه از طریق اتحاد با مهرداد ششم با روم درگیر شد و اشکانیان با در پیش گرفتن سیاست موازنۀ منفی در قبال جنگ های مهردادی، به فاصله اندکی توانستند دوباره پایگاه های پیشین خود را در آسیای کوچک و قفقاز به دست آورند.

Investigating the Relations Between Iran and Rome (Focusing on the Mithridatic Wars) in the 1st Century BC

The first diplomatic relation between Iran and Rome came as a result of the confluence of Parthian interests with the Roman Republic in Anatolia. The alliance of Mehrdad VI (Pontic) with the Second Tigers (Armenian) and their involvement in the affairs of Cappadocia made Rome set foot in the Anatolian lands. In fact, the arrival of the Romans in this region created a challenge in the relations between Iran and Rome that continued until the end of the Parthian Empire. The present research thus aims to explicate and analyze the relation between Iran and Rome during the Mithridatic Wars. Historical description and analysis indicate that after the reign of Mehrdad II and the emergence of the claimants to the throne, the Parthian empire fell into decline. In such a situation, Rome, aware of the internal problems of the Parthians, attempted to infiltrate Asia Minor and the Caucasus, and on the other hand, the Second Tigers first used the opportunity to invade the Parthian territory to expand their influence westward and into Syria. He later fought with Rome through an alliance with Mehrdad VI. And the Parthians, by pursuing a policy of negative balance in the Mithridatic wars, could regain their former bases in Asia Minor and the Caucasus within a short time.