بررسی علل بحران‌های اجتماعی ایران در جنگ جهانی اول با نگاه به مطبوعات

جنگ جهانی اول برای مردم ایران گرفتاری‌های بی‌شماری را در پی داشت؛ مناطق وسیعی از کشور در اثر جنگ تخریب شد، ده‌ها هزار نفر دچار قحطی شدند و یا بر اثر بیماری از بین رفتند. در پی این شرایط، ناامنی و قتل و غارت‌های روزانه در همۀ مناطق کشور به امری عادی در طول جنگ تبدیل شد. این بحران‌های اجتماعی از علل داخلی و خارجی نشات گرفته بود. در این پژوهش، با بررسی بحران‌های اجتماعی ایران در دورۀ مورد بحث و براساس روش توصیفی  تحلیلی، ریشه‌ها و علل واقعی این بحران‌ها بر پایۀ بررسی مطبوعات و روزنامه های آن روزگار، واکاوی و مورد مدّاقه قرارگرفته است. بر این اساس، نگارندگان در پی پاسخ به این سوال هستند که چه عواملی در شکل گیری بحران‌های اجتماعی ایران، در جنگ جهانی اول نقش داشته است؟ نتایج حاکی است برخلاف دیدگاه برخی از محقّقان، عوامل داخلی ازجمله دولت، محتکران و خبّازخانه‌ها در شکل گیری و تشدید بحران‌های اجتماعی ایران در جنگ جهانی اول، نقش مهم تر و مخرّب تری داشتند؛ هرچند که نمی توان نقش دول متجاوز خارجی را در این بحران‌ها نادیده گرفت.

Investigating the Causes of Social Crises in Iran during World War I through Looking at the Press

The aftermath of World War I for the Iranian people was extensive: several vast regions of the country were destroyed while tens of thousands of people perished due to famine and the outbreak of infectious diseases. As a result, the country became very unsecure, and criminal acts such as murder and looting became widespread during the war around the country. These social crises originated from domestic and international causes. This descriptiveanalytical study investigated these social crises by looking into Iran’s written media of this period to find out the real causes of the crises as its main question. One the main findings of this research was that contrary to the some researchers’ views, the domestic factors played a more significant and destructive part in these predicaments than the international ones. For instance, the government policies, hoarders, and bakeries contributed more to the creation and worsening of the crises although the destructive role of the foreign invading countries cannot be underestimated.