بررسی اهمیت و ویژگی های مهمترین قلعه های دوره صفویه

قلعه ها سازه های مستحکمی محسوب می شدند که در گذرگاه های تاریخی، متناسب با شرایط، موارد استفاده های متنوعی پیدا می کردند. سیر تاریخ ایران نیز نشان می دهد دژها و قلعه ها با کاربردهای متنوع مورد استفاده ساکنان قرار داشته اند. تهاجمات دامنه دار به ایران و لزوم در اختیار داشتن سازه های دفاعی با دوام زمینه ای را فراهم ساخت تا احداث بناهای جدید و یا ترمیم سازه های دفاعی قبلی در اولویت قرار داشته باشند. دوره صفویه نیز به دور از این شرایط نبود. به همین دلیل ساخت قلعه های جدید و بازسازی استحکامات قدیمی مورد توجه جدی کارگزاران حکومتی قرار گرفت. به لحاظ فراوانی تعداد قلعه ها و کاربردهای متنوع آن ها در دوره صفویه، این نوشتار در صدد است تا برخی از مهمترین عرصه های کارکردی قلعه ها را مورد بررسی قرار دهد. سوال اصلی پژوهش عبارت است از این که قلعه ها در دوره صفویه از چه اهمیت و تنوع کارکردی برخوردار بودند؟ نتایج بررسی نشان می دهد در این دوره قلعه ها به عنوان یک ابزار دفاعی کارآمد در مرزها مورد توجه حکومت بوده اند. علاوه بر این از قلعه ها به عنوان محلی امن برای حفاظت وسایل ارزشمند و نگهداری زندانیان استفاده می شد. هم چنین در مواردی به لحاظ امنیت مطلوب، محلی برای استقرار حاکمان بودند.

Investigating the Importance and Features of the Most Important Castles of the Safavid Era

Castles were solid structures used in various ways in historical periods, depending on the circumstances. The course of the Iranian history also shows that castles have been used by residents for a variety of reasons. Extensive invasions of Iran and the need to have durable defensive structures provided the background for the construction of new buildings or the restoration of existing defenses. The Safavid era was no exception. Therefore, the construction of new castles and the restoration of old fortifications were taken seriously by Safavid government officials. Given the abundance of castles and their various uses in the Safavid era, this article seeks to examine some of the most important functions of castles. The main question of this research concerns the significance and the variety of the castles in the Safavid era. The results show that during this period castles were considered by the government as an efficient defensive tool at the borders.  In addition, castles were used as a safe place to protect valuables and keep prisoners. Furthermore, in cases of desirable security, castles were rulers’ residences.