تحلیلی بر نگرانی روس ها از نفوذ آلمان در ایران در جنگ جهانی اول از منظر روزنامه آچیق سوز

مقاله حاضر نگرانی روس ها از نفوذ آلمان در ایران در خلال جنگ جهانی اول را از منظر روزنامه «آچیق سوز» مورد بررسی قرار داده است. با عنایت به اینکه این روزنامه، یکی از مهم ترین روزنامه های قفقاز در سال های بین 1915 تا 1918 بود، تحلیلِ رویکرد آن نسبت به مساله نگرانی روس ها از نفوذ آلمان در ایران می تواند آگاهی های دست اولی از این موضوع در اختیار بگذارد. بنابراین، هدف از این پژوهش تحلیل نحوه ی بازتاب نگرانی روس ها از نفوذ آلمان در ایران در یکی از مهم ترین نشریات قفقاز در دهه اول قرن بیستم و هم چنین بازخوانی آن است. برای دستیابی به این هدف، جستار حاضر درصدد است به این پرسش پاسخ دهد که روزنامه آچیق سوز نگرانی های روس ها از نفوذ آلمان در ایران را چگونه بازتاب داده و مهم ترینِ این نگرانی ها چه بوده است؟ فرض بر آن است که روزنامه آچیق سوز و سردبیر آن محمدامین رسول زاده رویکردی متمایل به آلمان ها در بازتاب نگرانی های روسیه از نفوذ آلمان در ایران داشت. یافته های پژوهش نشان می دهد، این روزنامه با وجود همه فشارها از سوی اداره سانسور، از هیچ تلاشی در افشای سیاست استعماری روسیه در ایران و همراهی غیر مستقیم با هواداران آلمان، فروگذار نمی کرد. هم چنین، مهم ترین نگرانی های روسیه درباره نفوذ آلمان در ایران طی سال های 1915 تا 1916 را در پنچ حوزه، عدم اعتماد روسیه به بی طرفیِ ساختار سیاسی و اجتماعی ایران، تحرکات آلمان ها در همدان و کرمانشاه، استفاده آلمان ها از حربه پان اسلامیسم، همکاری ژاندارمری با آلمان ها و اشتباهات روسیه در قبال ایران را مورد توجه و بررسی قرار داده است.

An Analysis of Russians' Concern over Germany's Influence in Iran during World War I from the Viewpoint of Achiq Soz Newspaper

The present article examines the Russians' concern about Germany's influence in Iran during World War I based on Achiq Soz newspaper. Considering that this newspaper was one of the most important newspapers of the Caucasus in the years 1915 to 1918, analyzing its approach to the issue of Russians' concern about Germany's influence in Iran can provide firsthand information on this issue. The purpose of the present research is thus analyzing how the aforementioned concern is reflected in one of the most important publications of the Caucasus in the first decade of the 20th century, in addition to attempting at a rereading of the newspaper. To achieve these goals, this study seeks to answer this question that how the Achiq Soz newspaper reflects Russians' concerns about Germany's influence in Iran? And what was the most important of these concerns? It is assumed that the newspaper Achiq Soz and its editor Mohammad Amin Rasulzadeh had a Germanoriented approach to reflect Russia's concerns about the German influence in Iran. The results show that, despite all the pressure from the censorship office, Achig Soz newspaper did not spare any attempt to expose Russia's colonial policy in Iran and to indirectly accompany the German supporters in Iran. The Achig Soz newspaper also had examined the most important Russian concerns about Germany's influence in Iran in the years 1915 to 1916 in five areas: Russia's lack of confidence in the neutrality of Iran's political and social structure, the mobilizations of the Germans in Hamedan and Kermanshah, Germans' use of PanIslamism weapon, Gendarmerie's cooperation with the Germans and Russia's mistakes in its relations with Iran.