چالش‌ها و موانع پرداخت مواجب قشون و تاثیر آن بر امنیت ولایت کرمانشاهان در دوره قاجار

از دوره صفویه، کرمانشاهان یکی از نواحی سرحدی ایران شمرده می‌شد و از آن جا که در مرز با عثمانی قرار داشت، از اهمیت زیادی برای دولت مرکزی برخوردار بود. از این رو، دولت مرکزی اقداماتی در جهت حفظ انتظام کرمانشاهان انجام داد. بازیگران و نقش‌آفرینان اصلی این انتظام در کرمانشاهان نیروی نظامی وابسته به ایلات و عشایر بود. در این میان پرداخت به موقع و منظم مواجب نیروهای نظامی موجد برقراری نظم و کارآمدی قشون بود. از آن جا که بخش زیادی از سپاهیان ایران از ایلات و عشایر بودند، در شرایط ثبات، تاخیر در پرداخت مواجب چندان چالشی برای حکومت مرکزی و ایالتی ایجاد نمی‌کرد؛ زیرا روسای فوج‌های نظامی همان روسای ایلات و طوایف بودند و ساختار اجتماعی ایلات اجازه اعتراض را به آن‌ها نمی‌داد؛ اما در دوره‌های بی‌ثباتی و شرایط ناپایدار سیاسی این موضوع به کلی صورت دیگری می‌یافت و تنها پرداخت منظم و به موقع مواجب، نیروهای نظامی را در دایره اطاعت نگه می‌داشت. با عنایت به این امر است که مقاله چالش‌های پرداخت مواجب قشون کرمانشاهان و نتایج  برآمده از آن را به مثابه ی مسئله ی محوری تعریف کرده است. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر آن است اصول و قواعد منظم و یکسانی در پرداخت مواجب قشون وجود نداشت و نیز تفاوت معناداری بین مواجب افراد قشون و فرماندهان دیده می‌شد. با این وجود، از آن جا که فرماندهان همان حاکمان ایل بودند، تعلیق و تاخیر و نپرداختن کامل مواجب در دوران‌ ثبات، اجازه اعتراض به افراد قشون نمی‌داد. اما این امر در شرایط ناپایدار سیاسی به شکل‌های مختلفی خود را نشان می‌داد.