تاثیر جزیه بر مصونیت نظامی زردشتیان و تداوم حیات آن ها

جزیه یا سربها از جمله مالیات های پیش از اسلامی است که در دوره اسلامی متناسب با اهداف و آرمان‌های جامعه اسلامی با تغییراتی امضا شده است. غیر مسلمانان ساکن در قلمرو اسلامی (اهل ذمه) برای بهره مندی از مصونیت نظامی و باقی ماندن بر آیین خود به حاکم اسلامی جزیه پرداخت می کردند. پرسش اصلی پژوهش این است که پرداخت مالیات جزیه چه تاثیری بر حیات زردشتیان ایران گذاشته است؟ به نظر می رسد جزیه برای الزام و اجبار اهل ذمه به پذیرش اسلام وضع شده باشد. بررسی متون اولیه تاریخی نشان می دهد که برقراری جزیه نه تنها موجب گرایش زرتشتیان به اسلام نشد و دشواری خاصی برای زندگی آنان ایجاد نکرد؛ بلکه سبب شد تا زرتشتیان با پرداخت جزیه از نظر نظامی و امنیتی مصونیت پیدا کرده بر دین خود باقی بمانند. همچنین، نشان داده شد که گرایش تدریجی زردشتیان به اسلام نه رهایی از فشار مالیات جزیه، بلکه برای به دست آوردن موقعیت‌های اجتماعی بهتر و برای جذب شدن در جامعه غالب اسلامی بوده است.

The Effect of Jizyah on Zoroastrian Survival and Military Immunity

Jizyah is one of the preIslamic taxes authorized in the Islamic era in accordance with the goals and aspirations of the Islamic society. NonMuslims living in the Islamic realm (ahl ulḏimmah) paid Jizyah to the Islamic ruler in order to benefit from military immunity and be free to have their own religion. The main question of the present research is that how has the payment of this kind of tax influenced the life of Iranian Zoroastrians? Apparently, Jizyah was enforced to make the ahl ulḏimmah accept Islam. An examination of the early historical texts, however, shows that the enforcement of the Jizyah not only did not lead Zoroastrians to Islam and did not cause any special difficulty in their lives, but also made them stay immune from military and security threats while presenting them the freedom to keep their religion. It was also shown that the gradual tendency of Zoroastrians to Islam was not a liberation from the tax pressure, but a means to obtain better social status and to be absorbed into the dominant Islamic society.