عوامل و شاخص‌های اپیدمیولوژیک مرتبط با گزش‌ها و نیش‌زدگی‌های زهرآگین در مناطق پر‌خطر جنوب ایران

هدف مسمومیت ناشی از گزش و نیش‌زدگی جانوران سمی یکی از عوامل مهم آسیب و مرگ در مناطق جنوبی ایران است. مطالعه حاضر با هدف تعیین عوامل و شاخص‌های اپیدمیولوژیک مرتبط با گزش و نیش‌زدگی‌های زهرآگین در مناطق پرخطر شهرستان بشاگرد طراحی و اجرا شد.روش ها این مطالعه مقطعی‌تحلیلی در سال 1399 در بایگانی پزشکی بیمارستان بقیه‌الله الاعظم شهر بشاگرد انجام شد. براساس چک‌لیست تهیه‌شده متغیر‌های جمعیت‌شناختی، داده‌های مربوط به گزش و نیش‌زدگی و اقدامات درمانی اجرا‌شده جمع آوری شدند. جهت آنالیز توصیفی، فراوانی مطلق و نسبی، میانگین و انحراف معیار محاسبه شد. جهت بررسی ارتباط بین متغیرها از آزمون کای‌اسکوئر در سطح معناداری α=0/05 استفاده شد.یافته ها در‌مجموع، تعداد 201 مورد گزش و نیش‌زدگی ناشی از جانوران زهرآگین ثبت شد. نسبت جنسی مصدومین 63 درصد زن و 37 درصد مرد بود. از‌نظر شغلی بیشترین مصدومیت در بین خانم‌های خانه‌دار اتفاق افتاده است (33/5 درصد). نتایج آزمون x2 بیانگر وجود اختلاف معنی‌دار بین توزیع مدت‌زمان بستری در قربانیان مورد‌مطالعه بر حسب گروه سنی بود (p<0/001, degree of freedom (df)=6, x2=201). همچنین بین توزیع مدت‌زمان بستری در قربانیان مورد مطالعه و نوع گزش و نیش‌زدگی، اختلاف معنی‌دار بود (p<0/001, degree of freedom (df)=4, x2=22/4).نتیجه گیری نتایج نشان می‌دهد افراد بی‌سواد، زنان و گروه سنی زیر 10 سال بیشتر در معرض خطر هستند. با استفاده از این نتایج می‌توان با اجرای برنامه‌های آموزشی مناسب درزمینه محافظت فردی، مداخلات موثری را در جهت کاهش موارد مصدومیت ناشی از جانوران زهرآگین انجام داد.

epidemiological factors and indicators related to venomous bites and stings in high-risk areas of southern iran

objective poisoning caused by the bites and stings of poisonous animals is one of the most important causes of injury and death in the southern regions of iran. the present study was designed and implemented with the aim of determining the epidemiological factors and indicators related to venomous bites and stings in the high-risk areas of bashagard county.methods this analytical cross-sectional study was conducted in 2019 in the medical archive of baqiyatallah-al-azam hospital in bashagard city. based on the prepared checklist of demographic variables, data related to bites, stings and implemented therapeutic measures were collected. for descriptive analysis, absolute and relative frequency, mean±sd were calculated. to check the difference between the variables, the chi-square test was used at the significance level of (α=0.05).results in total, 201 cases of bites and stings caused by poisonous animals were recorded. the gender ratio of the patients was 63% female and 37% male. in terms of occupation, the most injuries occurred among housewives (33.5 %). the results of the x2 test showed that there is a significant difference between the distributions of the duration of hospitalization in the studied victims according to age group (p<0.005, df=6, x2=201). also, there was a significant difference between the distribution of hospitalization time in the studied victims and the type of bites and stings (p<0.005, df=4, x2=22.4).conclusion the results showed that educated people, women and the age group under 10 years are more at risk. using these results, effective interventions can be made to reduce cases of poisoning caused by poisonous animals by implementing appropriate training programs in the field of personal protection.