تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر مدل ارتقای سلامت پندر بر رفتار‌های پیشگیری‌کننده از بیماری کووید‌‌19 در افراد بالای 18 سال شهر لار

هدف sars-cov-2  عامل بیماری کووید‌‌19 است که سبب اختلال در بعضی از اعضای بدن به‌خصوص سیستم تنفسی می‌شود. با‌توجه‌به پیدایش سویه‌های جدید ویروس و به دنبال آن افزایش انتقال‌پذیری و کاهش اثر بخشی واکسن‌ها مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر مداخله مبتنی بر الگوی ارتقای سلامت پندر بر رفتار‌های پیشگیری‌کننده از کووید‌‌19 در شهر لار انجام شد.روش ها در این مطالعه مداخله‌ای 200 نفر افراد بالای 18 سال شهر لار شرکت کردند و به‌صورت تصادفی در 2 گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسش‌نامه محقق‌ساخته شامل مشخصات جمعیت‌شناختی و سازه‌های مدل ارتقای سلامت پندر و رفتارهای پیشگیری‌کننده از کووید‌‌19 بود که پایایی و روایی آن تایید شد. مداخله آموزشی بر‌اساس نتایج حاصل از پیش‌آزمون در گروه آزمایش طی 5 جلسه برگزار شد. داده‌ها در 2 نوبت قبل و 2 ماه بعد از مداخله آموزشی جمع‌آوری شدند و با استفاده از spss نسخه 25و آزمون‌های آماری تی مستقل تی زوجی مجذور کای و رگرسیون لجستیک تحلیل شدند (0/05>p). یافته ها نتایج نشان دادند میانگین نمره اهمیت سلامت (0/001>p)، کنترل درک‌شده (0/001>p)، خودکارآمدی درک‌شده (0/001>p)، منافع درک‌شده (‌001/0‌>p‌)، تاثیرات بین‌فردی. انتظارات (0/001>p)، تاثیرات بین‌فردی. هنجارها (0/001>p)، تاثیرات موقعیتی (0/001>p)، احساسات مرتبط با رفتار (0/001>p)، راهنمای داخلی (0/001>p)، راهنمای خارجی (0/001>p)، تعهد به طرح عمل (‌0/001>p) و رفتار‌های پیشگیری‌کننده از کووید‌‌19 (‌0/001>p) به‌طور معنا‌داری در گروه آزمایش پس از انجام مداخله نسبت به گروه کنترل افزایش یافته است و میانگین موانع درک‌شده (0/001>p) و اولویت‌ها و تقاضاهای رقابت‌کننده فوری نیز به‌طور معنا‌داری در گروه آزمایش پس از انجام مداخله نسبت به گروه کنترل کاهش داشته است. بعد از مداخله ارتباط آماری معنی‌داری بین سازه تقاضاهای رقابت‌کننده فوری، احساسات مرتبط با رفتار و منافع درک‌شده با رفتار‌های پیشگیری‌کننده از کووید‌‌19 مشاهده شد.نتیجه گیری ارزشیابی سازه‌های مدل ارتقای سلامت پندر تغییرات مثبت رفتار‌های پیشگیری‌کننده از کووید‌‌19 را نشان داد که موید تاثیر این مدل آموزشی بر ارتقای رفتار‌های پیشگیری‌کننده از کووید‌‌19 است.

effect of an educational program based on pender’s health promotion model on the preventive behaviors against covid-19

objective the coronavirus disease 2019 (covid-19), caused by sars-cov-2, can lead to disorders in some body organs, especially the respiratory system. considering the emergence of new strains of this virus, followed by the increase in transmissibility and the decrease in the effectiveness of vaccines and treatments, the present study aims to investigate the effect of an educational intervention based on pender’s health promotion model (hpm) on the preventing behaviors against covid-19.methods in this quasi-experimental intervention, 200 people aged >18 years from lar county participated and were randomly divided into two intervention (n=100) and control (n=100) groups. the data collection tool was a researcher-made questionnaire measuring demographic characteristics, hpm constructs, and preventing behaviors against covid-19, whose reliability and validity were confirmed. the questionnaire was completed before and two months after the intervention by both groups. the collected data were analyzed in spss software, version 25 using descriptive and inferential statistics using independent t-test, paired t-test, chi-square test, and linear regression analysis.results the results showed that the mean score of the importance of health (p<0.001), perceived control (p<0.001), perceived self-efficacy (p<0.001), perceived benefits (p<0.001), interpersonal influences, situational influences (p<0.001), activity-related affect (p<0.001), internal guide (p<0.001), external guide (p<0.001), commitment to plan of action (p<0.001), and preventive behaviors against covid-19 (p<0.001) significantly increased in the intervention group, after the intervention compared to the control group, while the scores of perceived barriers (p<0.001) and immediate competing demands significantly decreased in the intervention group after the intervention compared to the control group. after the intervention, the constructs of immediate competing demands (p<0.001), activity-related affect (p=0.01), and perceived benefits (p=0.03) had a statistically significant relationship with preventive behaviors of covid-19.conclusion the educational intervention based on hpm is effective in improving preventive behaviors against covid-19.