پیش‌بینی رفتارهای پیشگیرانه کووید-19 بر‌اساس مدل اعتقاد بهداشتی در شهر بندر‌عباس

هدف ویروس کرونا (کووید-19) یک بیماری ویروسی جدید است که باعث همه‌گیری در جهان شده است. باتوجه‌به عدم درمان قطعی، رفتارهای پیشگیرانه تنها راه غلبه بر این بیماری در حال حاضر است. این پژوهش باهدف تعیین پیش‌بینی‌کنندگی سازه‌های مدل اعتقاد بهداشتی در انجام رفتارهای پیشگیرانه از کووید-19 در شهر بندرعباس انجام ‌شده است.روش ها این مطالعه مقطعی بر روی 351 نفر از مردم شهر بندرعباس با سن 18 سال و بالاتر با روش نمونه‌گیری آنلاین و دردسترس، در آبان و آذرماه سال 1399 انجام شد. نمونه‌ها ازطریق رسانه‌های اجتماع نظیر واتساپ، تلگرام، توییتر و اینستاگرام جمع‌آوری شدند. ابزار مطالعه پرسش‌نامه محقق‌ساخته مبتنی‌بر مدل اعتقاد بهداشتی بود. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss نسخه 21 و آزمون‌های آماری کای‌اسکوئر، رگرسیون خطی چندمتغیره و ضریب همبستگی پیرسون مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند.یافته ها میانگین و انحراف‌معیار سنی افراد شرکت‌کننده در مطالعه 7/19±29/11 سال بود که 66/4 درصد آن‌ها را زنان تشکیل می‌دادند. سازه‌های حساسیت درک‌شده(p=0/001) ، شدت درک‌شده (p=0/20)، منافع درک‌شده  (p=0/001)و خودکارآمدی درک‌شده (p=0/001) پیش‌بینی‌کننده رفتار پیگیری از کووید-19 بودند. طبق شاخص ضریب تعیین تعدیل‌شده که 0/674 بود، مدل اعتقاد بهداشتی 67 درصد از تغییرات رفتار را پیش‌بینی می‌کند.نتیجه گیری نتایج این پژوهش نقش پیش‌بینی‌کنندگی خودکارآمدی به همراه حساسیت درک‌شده، شدت درک‌شده و منافع درک‌شده در رفتارهای پیشگیرانه از کووید-19 مبتنی‌ بر مدل اعتقاد بهداشتی را تایید می‌کند. بنابراین از شیوه‌های افزایش این عوامل نظیر افزایش آگاهی و ارائه الگوهای مناسب و غیره می‌توان به‌عنوان عوامل ارتقا‌دهنده رفتارهای پیشگیرانه از کووید-19 استفاده کرد.

predicting the preventive health behaviors of people towards covid-19 in bandar abbas, iran based on the health belief model

objective coronavirus disease 2019 (covid-19) is a novel disease that caused pandemic. due to the lack of definitive treatment, preventive behaviors are the only way to fight this disease. this study aims to determine the role of health belief model (hbm) constructs in predicting preventive behaviors against covid-19 in bandar abbas, iran.methods this cross-sectional study was conducted in october and november of 2020 on 351 people aged ≥18 years in bandar abbas, southern iran. sampling was done online (social media such as whatsapp, telegram, twitter and instagram) using a convenience sampling method. the data collection tool was a researcher-made questionnaire based on the hbm. the data were analyzed in spss software, version 21 using chi-square test, multivariate linear regression, and pearson’s correlation test.results the mean±sd age of participants was 29.11±7.19 years. most of them (66.4%) were female. the constructs of perceived susceptibility (p=0.001), perceived severity (p=0.20), perceived benefits (p=0.001) and self-efficacy (p=0.001) could predict preventive behaviors against covid-19. according to the adjusted r2 value (0.674), the model predicted 67% of changes in preventive behaviors.conclusion the self-efficacy, perceived susceptibility, perceived severity, and perceived benefits have a role in predicting covid-19 preventive behaviors. attention should be given to these factors for promoting preventive behaviors during the pandemic.