تاثیر مداخله مبتنی بر تئوری شناختی اجتماعی بر رفتارهای خودمراقبتی بیماران مبتلا به فشارخون بالا

هدف: فشارخون بالا یکی از عوامل خطر عمده بیماری های قلبی عروقی در کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه است. کنترل فشارخون نیازمند رفتارهای خودمراقبتی در سراسر عمر است. هدف این مطالعه بررسی تاثیر مداخله مبتنی بر تئوری شناختی اجتماعی بر رفتارهای خودمراقبتی بیماران مبتلابه فشارخون بالابود.روش ها: جمعیت هدف این مطالعه نیمه تجربی بیماران مبتلابه فشارخون بالا در مراکز جامع سلامت شهرستان فارسان بودند. نمونه ها به صورت تصادفی در دو گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند(هر گروه 90 نفر). داده ها با استفاده از پرسشنامه سطح فعالیت های خودمراقبتی و پرسشنامه سازه های تئوری شناخت اجتماعی قبل و 3 ماه پس از مداخله آموزشی تکمیل گردید. برنامه آموزشی طی 12 جلسه 60 تا 90 دقیقه ای به روش های سخنرانی، بحث گروهی، نمایش عملی، پرسش و پاسخ و نمایش فیلم و همچنین استفاده از یک گروه واتس آپ برای گروه مداخله برگزار شد. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری spss و تست های آماری رگرسیون، تی تست و تی زوجی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت.نتایج: پس از مداخله آموزشی، میانگین نمرات آگاهی، سازه های تئوری شناختی اجتماعی و رفتارهای خودمراقبتی در گروه مداخله نسبت به گروه کنترل به طوری معنی دار افزایش یافت. نتایج حاصل از رگرسیون نشان داد، هرچه میزان تغییرات سازه های یادگیری مشاهده ای، خودتنظیمی و ارزشیابی پیامد افراد مبتلابه فشارخون بیشتر بود، خودمراقبتی بهتری داشتندنتیجه گیری: توصیه می شود در مطالعات مداخله ای مبتنی بر تئوری شناخت اجتماعی به منظور بهبود رفتارهای خودمراقبتی بیماران مبتلا به فشارخون بالا بر سازه های یادگیری مشاهده ای، خودتنظیمی و ارزشیابی پیامد تاکید ویژه ای صورت گیرد.

Effect of educational intervention based on social cognitive theory on selfcare behaviors of high blood pressure patients

Introduction: High blood pressure is one of the major risk factors for cardiovascular diseases in developed and developing countries. Controlling blood pressure requires lifelong selfcare behaviors. The aim of this study was to investigate the effect of intervention based on social cognitive theory on selfcare behaviors of patients with hypertension.Methods: The target population of this quasiexperimental study were patients with high blood pressure in health centers of Farsan. Participants were randomly divided into two groups of intervention (90 people) and control (90 people). Data were collected using the selfcare activity and social cognitive theory questionnaires before and 3 months after the educational intervention. The training program were held in 12 sessions with 60 to 90 minutes duration, using lecture, group discussion, practical demonstrations, questions and answers, and video/film methods, as well as the use of a WhatsApp group for the intervention group. Data were analyzed using SPSS ver. 22 software.Results: After the educational intervention, the mean scores of knowledge, social cognitive theory constructs, and selfcare behaviors in the intervention group increased significantly compared to that of the control group. Results of the regression analysis showed that more changes in the constructs of observational learning, selfregulation, and outcome evaluation results in the better selfcare behavior in patients with hypertension.Conclusion: In interventional studies based on social cognitive theory, in order to improve the selfcare behaviors of patients with hypertension, special emphasis should be placed on observational learning, selfregulation, and outcome assessment costructs.