پیش‌بینی اتخاذ رفتارهای سالم مرتبط با مصرف روغن براساس سازه‌های تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده در زنان خانه‌دار

هدف: مصرف صحیح روغن ها می تواند در پیشگیری از بیماری ها مفید واقع شود. هدف از این مطالعه، پیش بینی رفتارهای سالم مرتبط با مصرف روغن بر اساس سازه های تئوری رفتار برنامه ریزی شده در زنان خانه دار بود.روش ها: در این مطالعه توصیفی تحلیلی جامعه آماری 275 نفر از زنان مراجعه کننده به مراکز خدمات جامع سلامت شهر بندرعباس در سال 1396 بود که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 160 نفربرآورد شد. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که روایی و پایایی تعیین گردید. این پرسشنامه شامل سه بخش اطلاعات دموگرافیک، بررسی الگوی مصرف روغن و سازه های تئوری رفتار برنامه ریزی شده بود. داده ها با استفاده از نرم افزار spss و آزمون رگرسیون خطی تجزیه وتحلیل شدند..نتایج: یافته های این مطالعه نشان داد 59.4 درصد از زنان روغن مصرفی خود را مایع و 33.8 درصد از زنان تلفیقی از انواع روغن های مایع و جامد و 6.9 درصد جامد عنوان نمودند. 8.8 درصد از زنان هرگز از روغن مایع مخصوص سرخ کردن و 10 درصد از زنان هرگز از روغن مایع مخصوص پخت وپز استفاده نمی کردند. همچنین نتایج نشان داد قصد رفتاری 10 درصد از رفتار را پیش بینی می کند.نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد روغن جامد و یا تلفیقی از روغن مایع و جامد توسط برخی زنان به عنوان روغن مصرفی به کار می رفت و همچنین از عادات نامناسب جهت پخت غذا (به عنوان مثال استفاده ننمودن از روغن مایع مخصوص سرخ کردنی جهت سرخ نمودن غذا) استفاده می شد. تئوری رفتار برنامه ریزی شده می تواند در طراحی مداخلات جهت اتخاذ رفتارهای سالم مرتبط با مصرف روغن در زنان خانه دار موثر باشد.

Predicting the healthy behaviors related to oil consumption among housewives in the light of the theory of planned behavior

Introduction: Proper consumption of oil can help to prevent certain diseases. This study aimed to predict healthy behaviors related to oil consumption among housewives based on the theory of planned behavior.Methods: This crosssectional study was conducted among 160 housewives selected through multistratified sampling method in Bandar Abbas, Iran. To collect data, a valid and reliable questionnaires were used. The questionnaire was included three sections: a demographic section, oil consumption pattern and the constructs of the theory of planned behavior. To analyze the data, linear regression analysis was used.Results: The Results revealed that 59.4% of women consumed liquid oil, while 6.9% of them consumed solid oil. 8.8% of the women never used frying liquid oil and 10% never used cooking liquid oil. Behavioral intention predicted 10% of the behavior. Moreover, all constructs of the theory of planned behavior (perceived behavioral control, attitude and subjective norms) together predicted 32% of the behavior.Conclusion: This research revealed that solid oil was commonly used by a great number of women. It also showed that they followed unhealthy behaviors in cooking. The theory of planned behavior can used in designing interventions for adoption of healthy behaviors related to consumption oil by housewives.