بررسی و ارزیابی جایگاه حکمرانی مطلوب در نهج‌البلاغه

هدف پژوهش حاضر تبیین ویژگی‌‌های سیاست و حکمرانی مطلوب از دیدگاه حضرت علی(ع) در نهج‌البلاغه است. پرسش اصلی مقاله حاضر آن است که «حکمرانی مطلوب از دیدگاه امام علی(ع) از چه جایگاهی برخوردار می‌باشد؟». همچنین پژوهش حاضر بر این فرضیه استوار است که حکمرانی مطلوب براساس دیدگاه امام علی(ع)، برگرفته از احکام الهی است، و مجموعه‌ای از عوامل از جمله قانون‌گریزی و عدم توجه به شایسته‌سالاری از ویژگی‌های حکومت طاغوتی هستند. حکومت مطلوب در اندیشه امام علی(ع) از اهمیت زیادی برخوردار است. روش پژوهش توصیفی تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که از منظر امام علی(ع)، قانونمندی، مشارکت مردم، شفافیت(پذیرا بودن انتقادات و پاسخگو بودن)، مسئولیت‌پذیری و پاسخگویی، اثربخشی و کارایی، شایسته‌سالاری نقش موثری در ایجاد حکمرانی مطلوب در جامعه دارند. در مقابل، ایشان یکی از موانع مهم و اساسی در مسیر ایجاد حکمرانی مطلوب را قانون‌‌گریزی، عدم توجه به شایسته‌سالاری، خودکامگی و ریاست‌طلبی معرفی می‌‌کنند.

A Survey and Evaluation of the Place of Optimal Governance in Nahj ulBalāgha

The purpose of the present study is to explain the characteristics of optimal policy and governance from the perspective of Imam Ali (s) in Nahj ulBalāgha. The main research question in this article is: “What status does the optimal governance have from the view of Imam Ali (s)?” Furthermore, this study relies on the hypothesis that the characteristics of a favorable governance according to the idea of Imam Ali (s) are derived from divine commandments, and a series of factors such as transgression and inattention to meritocracy are considered as the features of a tyrannical government (Tāghūt). A favorable government in the idea of Imam Ali (s) is of special importance. The method of the study is descriptive analysis and the results showed that in the view of Imam Ali (s), legitimacy, public participation, transparency (accepting the criticisms and responding to them), responsibility and responsiveness, efficiency, and meritocracy have an effective role in creating a favorable government in society. On the other hand, he introduces transgression, inattention to meritocracy, autocracy, and power seeking as basic obstacles in the way of optimal governance.