حرمت اعانه بر اثم و اعانه به ظالم در رسانه های خبری و مطبوعات از دیدگاه فقه اسلامی و با تاکید بر اندیشه فقهی امام خمینی (ره)

بررسی احکام خبررسانی و مطبوعات، با توجه به عصر ارتباطات و لزوم پاسخگویی فقه به مسائل جامعه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در مکتب اسلام علم فقه عهده­دار تبیین باید و نبایدهای فردی و اجتماعی است، از جمله قواعد فقهی قاعده «حرمت اعانه بر اثم و همچنین حرمت اعانه به ظالم» است. این مقاله ابتدا مدارک و مستندات این دو قاعده را از آیات و روایات ارائه می کند و در ضمن استناد به آیه معانی لغوی و اصطلاحی لغات این دو قاعده را تبیین نموده، سپس حکم این دو قاعده را در آراء فقها و مبانی فقهی امام خمینی (ره) ذکر می­کند. هم­چنین با توجه به قاعده «حرمت اعانه بر اثم» به یکی از مصادیق رسانه­ای آن یعنی رسانه­ی موثر در رفتار ناهنجار تقلیدی مخاطبان و درادامه با توجه به قاعده «حرمت اعانه به ظالم» به یکی از مصادیق آن یعنی روزنامه نگاری استبدادی پرداخته و در نتیجه با تاکید بر اندیشه فقهی امام خمینی (ره) به نقش ویژه رسانه­های خبری در احیای امر به معروف و نهی از منکر در جهت تحقق عملی حرمت اعانه بر اثم و حرمت اعانه به ظالم می­پردازد.

Prohibited Contributions to Sin and Prohibited Contributions to Oppressor in Mass Media in the Eyes of Islamic Jurisprudence and with an Emphasis on Jurisprudent Speculation of Imam Khomeini (ra)

Studying rulings of news broadcast and press is particularly important with a consideration given to age of communications and the need of jurisprudence to respond to matters concerned with the community. In school of Islam, jurisprudence is in charge of elucidating individual and social must’s and must not’s including jurisprudent rules of the rule “prohibited contributions to sin and prohibited contributions to oppression”. This article initially presents proofs and sources pertinent to these two rules taken from verses and narrations; it cites literal and idiomatic senses of these two rules through verses and later, it mentions ruling of these two rules from the opinions of jurisprudents and jurisprudent principles of Imam Khomeini (ra). Besides, considering the rule “prohibited contributions to sin”, it has dealt with one of the applying cases in media meaning the media which affects abnormally imitative behavior of the audience and further, considering the rule “prohibited contributions to oppressor”, it explores one of its applications meaning autocratic journalism. Consequently, with an emphasis on jurisprudent speculations of Imam Khomeini (ra), it finally discusses special role of news media in resuscitating “bid for good deeds and forbid bad deeds” so that rules of “prohibited contributions to sin and prohibited contributions to oppressor” would be practically achieved.