ترسیم نقشه علمی پژوهش ‌های مدیریت منابع آب در کشور ایران با تاکید بر روندها، الگوها و جهت‌گیری آینده

سابقه و هدف: این مطالعه یک تحلیل علم‌سنجی جامع از ادبیات تحقیقاتی در زمینه مدیریت منابع آب در ایران ارائه می‌دهد که هدف آن، شناسایی روندها، الگوها و تاثیر تحقیقات در این حوزه در یک دوره مشخص بین سال ‌های 2006 تا 2023 است.مواد و روش‌ها: جهت ترسیم نقشه علمی این حوزه، کلیه مقالات منتشر شده نویسندگان ایرانی در مجلات بین‌المللی (662 مدرک) با استفاده از پایگاه‌ اطلاعاتی اسکوپوس در بازه زمانی 2023-2006 جمع‌آوری و از تکنیک‌های علم‌سنجی مانند شبکه‌های همکاری نویسندگان و نقشه‌های هم‌رخدادی کلمات کلیدی برای تحلیل داده‌ها استفاده گردید. همچنین شاخص‌های کلیدی مانندh-index ، شمارش استنادات و ضریب تاثیر مجلات در راستای ارزیابی میزان رویت‌پذیری و تاثیر تحقیقات ایرانی در زمینه مدیریت منابع آب، مورد محاسبه قرار گرفت. تحلیل‌های آماری نیز با استفاده از نرم‏‌افزار r و  vosviewer انجام شد.یافته‌ها: یافته‏‌ها نشان داد که نرخ رشد مقالات ایرانی در زمینه مدیریت منابع آب، 24/05 درصد بوده و علاوه برکمیت، کیفیت و میزان استناددهی مقالات نیز در طی این سال ‌ها افزایش یافته است. بین تعداد مدارک و تعداد استنادات نویسندگان، رابطه معناداری (0/584r=) مشاهده شد. همچنین با افزایش تعداد نویسندگان هر مقاله، تعداد استنادات به آن مقاله نیز به‌‌ طور معناداری (0/180r=) افزایش می‌‏یابد. تحلیل نقشه علمی مطالعات نیز حاکی از شناسایی یک الگوی شش خوشه‌ای بود که تغییر اقلیم و پایداری تامین آب به‌عنوان اولین خوشه، بیشترین تاکید را در بین مطالعات نویسندگان ایرانی به خود اختصاص داده بودند.نتیجه‌گیری: تغییر اقلیم و پایداری تامین آب از مهم‌ترین حوزه‌هایی است که در سال‏‌های اخیر مورد توجه پژوهشگران ایرانی بوده که با توجه به روند تغییر اقلیم و وقوع خشکسالی‌های مکرر در کشور منطقی به‌نظر می‌رسد. همچنین با افزایش تعداد مدارک نویسندگان، تعداد استنادات آن‏‌ها نیز افزایش یافته است.

mapping the scientific landscape of water resources management research in iran focusing on trends, patterns, and future directions

background and aim: this study provides a comprehensive scientometric analysis of research literature in the field of water resources management in iran, aiming to identify trends, patterns, and the impact of research in this domain between the years 2006 to 2023.materials and methods: to map the scientific landscape of this field, all published articles by iranian authors in international journals (662 documents) were collected from the scopus database within the time frame 2006-2023. scientometric techniques such as co-authorship networks and co-occurrence maps of keywords were utilized for data analysis. key indices such as h-index, citation counts, and journal impact factors were calculated to assess the visibility and impact of iranian research in water resources management. statistical analyses were conducted using r software and vosviewer.findings: the findings revealed that the growth rate of iranian papers in water resource management was 24.05%. in addition to quantity, the quality and citation rate of the articles have also increased over the years. a significant relationship (r=0.584) was observed between the number of documents and the number of citations of the authors. furthermore, with an increase in the number of authors for each article, the number of citations for that article also increased significantly (r=0.180). the analysis of the scientific map of the studies revealed the identification of a pattern of six clusters, and climate change and water supply sustainability as the first cluster received the most emphasis in studies by iranian authors.conclusion: climate change and water supply sustainability are among the most important areas that have received attention from iranian researchers in recent years, which seems reasonable given the trend of climate change and frequent droughts in the country. there has been a significant increase in the number of citations as the number of documents authored by researchers has risen.