بررسی تاثیر نوع دسترسی به مقالات در سلب‌اعتبار آنها: مطالعه موردی تولیدات علمی پژوهشگران ایرانی

سابقه و هدف: سلب اعتبار مقالات، ابزار پایداری برای حفاظت از اصالت متون علمی است. هدف این پژوهش، مقایسه نوع دسترسی آزاد و اشتراکی مقالات بر میزان سلب‌اعتبار آنها در میان پژوهشگران ایرانی بوده است. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از لحاظ نوع، توصیفی بوده و با استفاده از شاخص های علم‌سنجی، انجام گردید. جامعه پژوهش، کلیه آثار سلب‌اعتبارشده پژوهشگران ایرانی در بازه زمانی 2000 تا 2021 در پایگاه web of science core collection(313 مقاله) می‌باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. یافته‌ها: تعداد مقالات سلب‌اعتبارشده، 313 مورد بود که در سال‌های اخیر رشد داشته است. با این حال نسبت مقالات سلب‌اعتبارشده به کل مقالات افزایش نداشته است. همچنین یافته‌ها نشان داد بعد از تاریخ سلب‌اعتبار اگرچه کاهشی در تعداد استنادهای انتشارات با هر دو نوع دسترسی مشاهده می‌شود؛ اما احتمال استناد به مقالات دسترسی آزاد پس از سلب‌اعتبار حدود 1/1 برابر مقالات اشتراکی است. نتیجه‌گیری: شانس سلب‌اعتبار شدن مقالات دسترسی آزاد حدود 1/2 برابر مقالات اشتراکی است.

investigating the effect of the nature of access to articles in retracted them: a case study of iranian researchers' scholarly production

background and aim: article retraction is a sustainable tool to protect the authenticity of scientific texts. the aim of this study was to compare the nature of open access and non-open access articles with the retraction rate of iranian researchers.materials and methods: this applied descriptive study was carried out using scientometric indicators. the research population was the retracted articles by iranian researchers during the period from 2000 to 2021 in the web of science core collection database (313 articles).findings: the number of retracted articles was 313, which has increased in recent years. however, the ratio of retracted articles to total articles has not increased. the results also showed that after the date of retraction, although the number of citations of publications with both accesses decreased, the probability of open access articles being cited after retraction was about 1.1 times that of non-open access articles.conclusion: retracted open access articles are about 1.2 times more likely to be cited compared to non-open access articles.