تحلیل علم‌سنجی تولیدات علمی حوزه سواد رسانه‌ای و سواد اطلاعاتی

سابقه و هدف: نظر به ضرورت ارتباط دانشگاه و جامعه، هدف این پژوهش تحلیل علم‌سنجی پژوهش ‌های حوزه سواد رسانه‌ ای و سواد اطلاعاتی در تحکیم روابط دانشگاه ‌ها با فضای اجتماعی بوده است.مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع علم‌ سنجی است. جامعه ‌ی آماری این پژوهش شامل کلیه ‌ی مقاله‌های منتشر شده داخلی و خارجی در پایگاه وب‌آوساینس در دوره ‌ی 10 ساله از ابتدای سال 20192010 در حوزه سواد رسانه‌ای و سواد اطلاعاتی و ارتباط دانشگاه با جامعه است. جهت ترسیم نقشه‌ هم‌تالیفی سازمان‌ها، نقشه چگالی کشورها و همچنین هم‌رخدادی واژگان از نرم‌ افزار vos viewer استفاده شده است.یافته‌ها: بیشترین و کمترین تولیدات علمی در حوزه مورد بررسی به ترتیب در سال‌ های 2017 و 2014 بود. بر اساس اطلاعات به‌دست‌آمده از نرم‌افزار vos viewer، تعداد 136 گره و 3084 پیوند در نقشه وجود دارد. موضوعات »آموزش عالی «، »انواع سطوح سواد رسانه‌ای «، »فناوری و تکنولوژی «، و »برنامه آموزشی نوین « بر اساس خوشه‌بندی واژگان پربسامد، به عنوان خوشه‌های موضوعی حوزه ‌ی سواد رسانه‌ای و سواد اطلاعاتی شناسایی شدند. همچنین کشورهای اسپانیا، مکزیک و شیلی در شبکه هم‌ تالیفی مدارک حوزه سواد رسانه‌ ای و سواد اطلاعاتی از بیشترین میزان چگالی برخوردار بوده‌ اند. تحلیل خوشه ‌ای شبکه هم ‌تالیفی کشورها در حوزه سواد رسانه ‌ای و سواد اطلاعاتی و روابط دانشگاه با فضای اجتماعی نشان می ‌دهد که این شبکه از 6 خوشه متمایز تشکیل شده است.نتیجه‌گیری: هم ‌آیندی واژگان گوناگونی از خانواده »اجتماع «، »دانشگاه « و »فضای دیجیتال « در ترسیم نقشه علم، بیانگر اهمیت و لزوم ارتباط تنگاتنگ جامعه و دانشگاه در بستر فضای دیجیتالی و رسانه ‌ای است.

Scientometric analysis of scientific outputs in the field of media and information literacy

Background and aim: Due to the necessity of the relationship between the university and society, the aim of this study was a scientometrics analysis of researches in the field of media and information literacy (MIL) in strengthening the relationship between universities and social space.Materials and methods: In this scientometric study, the statistical population was all articles published in the field of MIL as well as relationship between university and society in the Web of Science (WoS) from 2010 to 2019. The VOS viewer was used to draw a coauthorship map of all organizations, density map of countries and word cooccurrence map.Findings: The highest and lowest scientific outputs related to this field were in 2017 and 2014, respectively. According to the results of VOS viewer software, there were 136 nodes and 3084 links in the map. Based on frequency clustering, the topics of Higher Education , Types of Media Literacy Levels , Technology and New Curriculum were identified as thematic clusters in the field of MIL. Moreover, Spain, Mexico and Chile had the highest density in the coauthorship network of MIL documents, respectively. Cluster analysis of the coauthorship network of countries in the field of MIL and relationship between university and social space indicated that this network was composed of 6 distinct clusters.Conclusion: The cooccurrence of various words including community , university and digital space in drawing the scientific map demonstrates the importance and necessity of close relationship between society and university in the context of digital and media space.