برآورد میزان خروج ارز ناشی از انتشار مقالات در مجلات خارجی و ارایه راهکارهای توسعه اقتصاد مقاومتی

سابقه و هدف: سیاست ‌های کلان اقتصاد مقاومتی بر کاهش وابستگی ‌های خارجی و جلوگیری از خروج غیر ضروری ارز از کشور تاکید دارد. هدف از انجام این مطالعه محاسبه میزان خروج ارز ناشی از چاپ مقالات در مجلات خارجی و ارایه راهکارهای لازم در حوزه پژوهش است.مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر، یک مطالعه ترکیبی (کمّی-کیفی) بود. در مرحله اول، تمامی مقالات چاپ شده در مجلات خارجی نمایه شده در بانک اطلاعاتی scopus با آدرس دانشگاه ‌های منتخب طی سال 2008 ، 2013 و 2018 به روش سرشماری انتخاب و سپس هزینه انتشار آن‌ ها محاسبه شد. در مرحله دوم، با برگزاری جلسه بحث گروهی متمرکز (fgd) با حضور 15 نفر از خبرگان پژوهش، راهکارهای کاهش خروج ارز در پژوهش‌ های علوم پزشکی مورد بررسی قرار گرفت. تحلیل داده ‌ها با استفاده از نرم ‌افزارهای spss 16 و maxqda 2018 انجام شد.یافته‌ها: متوسط خروج ارز در سال ‌های 2013 و 2018 به ازای هر مقاله برای دانشگاه a به ترتیب 328 و 290 دلار و برای دانشگاه b به ترتیب 111 و 258 دلار بود. در سال ‌های 2013 و 2018 اختلاف آماری معناداری از لحاظ خروج ارز ناشی از چاپ مقالات بین دانشگاه‌ ها وجود نداشت (p>0.05). راهکارهای کاهش خروج ارز و توسعه اقتصاد مقاومتی در حوزه انتشار مقالات در 3 حوزه اصلی (شامل علم‌ سنجی، ارزیابی اقتصادی نشر و سیاست ‌گذاری انتشارات علمی) و 9 حوزه فرعی استخراج شد.نتیجه‌گیری: چاپ مقالات در مجلات علمی که در خارج از ایران منتشر می ‌شوند می‌ تواند منجر به خروج قابل ملاحظه ارز از کشور و تاثیرات اقتصادی مرتبط با آن شود. نهادهای سیاست ‌گذار علم و فناوری در ایران می‌ توانند با توسعه پایگاه‌ های استنادی داخلی، ایجاد شبکه ارتباطی قوی بین مجلات داخلی و توسعه کمّی و کیفی مجلات داخلی به دانشگاه ‌ها کمک نمایند تا از طریق چاپ مقالات در مجلات معتبر داخلی، از خروج ارز از کشور جلوگیری نمایند.

Estimation the amount of currency outflow arising from publishing articles in foreign journals and providing strategies for resistance economy

Background and aim: The macropolicies of resistance economy emphasize reducing foreign dependencies and preventing unnecessary currency outflows. The purpose of this study was to calculate the amount of currency outflow resulting from the publication of articles in foreign journals and provide the necessary strategies in the field of research.Materials and methods: The present study was a mixed (quantitativequalitative) study. In the first step, all articles published in foreign journals indexed in Scopus with the affiliation of selected universities during 2008, 2013 and 2018 were selected by census method, and then the cost of publishing was calculated. In the second step, through holding a focus group discussion (FGD) with the participation of 15 research experts, the strategies for reducing currency outflow in medical science research were examined. Data were analyzed using SPSS 16 and MAXQDA 2018.Findings: In 2013 and 2018, the average outflow of currency was 328 and 290$ per article for university A as well as 111 and 258$ per article for university B, respectively. In 2013 and 2018, there was no statistically significant difference between universities in terms of currency outflow due to the publication of articles (P> 0.05). Strategies for reducing currency outflow and developing resistance economy in the area of article publication were identified in 3 main areas (including scientometrics, economic evaluation of publication and policy making of scientific publications) with 9 subareas.Conclusion: Publication of articles in scientific journals published outside of Iran can lead to currency outflow and economic effects. Policymaking institutions in Iran can help universities by developing national citation databases, building a strong communication network between domestic journals and quantitative and qualitative development of national journals to publish articles at reputable national journals to prevent currency outflow.