تحلیل نقشه موضوعی و هم‌نویسندگی مقالات مجله اعتیاد‌پژوهی: یک مطالعه علم‌سنجی

سابقه و هدف: از زوایای مختلفی می‌توان تولیدات علمی را بررسی کرد که ترسیم نقشه‌های علمی یکی از رایج‌ترین آن‌ها است چرا که با ترسیم نقشه علمی می‌توان دید روشن‌تر و جامع‌تری از تحلیل‌های لازم به دست آورد. هدف از این پژوهش ترسیم و تحلیل نقشه موضوعی و شبکه هم‌ نویسندگی مقالات مجله اعتیاد پژوهی است.مواد و روش‌ها: این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و با رویکرد علم ‌سنجی با استفاده از تحلیل هم رخداد واژگان و تحلیل شبکه انجام شده است. جامعه پژوهش را تمامی مقالات مجله اعتیاد پژوهی طی سال ‌های 1384 تا 1397 تشکیل می‌ دهد. به منظور تحلیل داده‌ ها از نرم‌ افزارهای ravarmatrix، ucinet و netdraw استفاده شده است.یافته‌ها: تحلیل داده‌‌ها نشان داد که در مجموع طی سال‌های 1384 تا 1397، 463 مقاله در این مجله منتشر شده است. بررسی نقشه هم رخدادی واژگان مقالات مجله اعتیاد پژوهی نشان داد که موضوعاتی همچون اعتیاد، معتاد، سوء مصرف، نگرش، وابستگی، ولع مصرف، زنان، افسردگی، آمادگی اعتیاد، سلامت روان، کیفیت زندگی، دانش‌ آموزان و خودکارآمدی از مهمترین موضوعات مقالات بوده است. همچنین ترسیم و تحلیل شبکه هم‌نویسندگی این مقالات، 6 خوشه را نشان داد. بررسی شاخص‌های مرکزیت نشان داد که محمدخانی، محمدی فر و نجفی از مهمترین نویسندگان به لحاظ این شاخص هستند.نتیجه‌گیری: نقشه هم رخداد واژگان موضوع اعتیاد نشان داد که رویکرد موضوعی بیشتر مطالعات در حوزه ی روانشناسی بوده است تا پزشکی. از این رو نیاز است که دامنه موضوعی مختلفی برای مجله تبیین شود و انواع دیگر اعتیاد نیز مورد توجه قرار گیرد.

Analysis of thematic and co-authorship maps of the articles in the Journal of Research on Addiction: a Scientometric study

Background and aim: Scientific productions can be studied from a variety of dimensions one of the most common of which is the drawing of scientific maps that can provide a clearer and more comprehensive view of the required analyses. The aim of this study was to draw and analyze the thematic map and coauthorship network of the articles of the Journal of Research on Addiction.Material and methods: This descriptiveanalytical study was performed based on a scientometric approach using coword and network analysis. The research population was all articles of the Journal of Research on Addiction from 2005 to 2018. RavarMatrix, UCINET and NetDraw were used to analyze the data.Findings: Data analysis showed that 463 articles were published in this Journal in 20052007. The analysis of coword map of the articles published in the Journal of Research on Addiction indicated that subjects such as addiction, addict, drug abuse, attitude, dependence, craving, women, depression, addiction preparation, mental health, quality of life, students and selfefficacy were among the most important issues. Moreover, drawing and analyzing the coauthorship network of these papers illustrated six clusters. The study of centrality indicators represented that Mohammad Khani, Mohammadifar and Najafi are the most important authors.Conclusion: The coword map suggested that the thematic approach was more psychological than medical. Therefore, it is necessary to determine various thematic ranges for this Journal and to consider other types of addiction.