پژوهش‌های علم اطلاعات و دانش‌شناسی در ایران: تحلیل محتوا

هدف و سابقه: تحلیل محتوای مجلات علمی شیوه مناسبی برای آگاهی از سیر تکاملی راهبردهای پژوهش و ابزار گردآوری داده ها به کار رفته در پژوهش های حوزه های علمی مختلف است. پژوهش حاضر با هدف تحلیل مقالات فارسی منتشر شده در حوزه ی علم اطلاعات و دانش شناسی کشور از نظر روش پژوهش و ابزار گردآوری داده ها انجام شده است.مواد و روش ها: این پژوهش به روش تحلیل محتوا انجام شده است. روش گردآوری داده ها سیاهه ی وارسی و مشاهده ی اسنادی بوده است. جامعه ی پژوهش شامل 942 مقاله ی فارسی منتشر شده در مجلات علمیپژوهشی و علمی - ترویجی حوزه ی علم اطلاعات و دانش شناسی در بازه زمانی 1388-1384 است. داده ها پس از ورود به نرم افزار spss با استفاده از آمارهای توصیفی و آزمون chis-quare مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: مطالعه ی مقالات منتشر شده نشان داد که روش های پژوهش سندی (42/71 درصد) و پیمایشی (37/63 درصد) پر استفاده ترین روش های پژوهش به کار رفته توسط پژوهشگران حوزه ی علم اطلاعات و دانش شناسی است. مشاهده اسنادی (50/44 درصد) و پرسشنامه (25/63 درصد) رایج ترین ابزار گردآوری داده ها در میان پژوهشگران این حوزه بوده اند. هم چنین، نتایج آزمون chis-quare نشان داد که میان مجلات علمی پژوهشی و علم ترویجی از نظر روش های پژوهش و ابزار گردآوری داده ها به کار رفته در آن ها تفاوت معناداری وجود دارد.نتیجه گیری: مطالعه ی مقالات منتشر شده حاکی از پراکندگی نامتوازن روش های پژوهش و ابزار گردآوری داده ها به کار رفته در حوزه ی علم اطلاعات و دانش شناسی کشور است.

Knowledge and Information Science Research in Iran: A content analysis

Background and Aim: Content analysis of scientific journals is a good way for becoming aware about the evolutionary flow of research strategies and data collection techniques used researchers in different fields. The purpose of this study is to investigate the content analysis of research strategies and data collection techniques used in Iranian Knowledge and information science Journals.Materials and Methods: This study was conducted by content analysis method. The data collection tool was checklist and document observation. The study population included 943 articles published in Iranian Knowledge and Information Science journals. Data import to SPSS software and analysis by descriptive statistics and Chisquare formula. Findings: Literature review method was the most popular, used by 42.71% of Iranian researchers. The second most popular Iranian research method was survey method at 37.63%. Iranian articles were used a few number of other methods such as Field Research (0.20%), Information systems design (0.20%), or experimental research (1/20%). The leading technique was document observation, with about a half of the total (50.44%). The other prominent technique with 25.36% was questionnairedistributing. Chisquare shows the meaningful difference between scientific journals based on research methods and data collections techniques.Conclusion: Study of published articles showed that asymmetric distribution of research methods and data collection techniques used in knowledge and information science field.