گونه‌شناسی باورهای زائران بقیع با تکیه بر سفرنامه های مغربیان

زیارت مشاهد و بقاع مقدس از سنت های کهن و پردامنه اسلامی در میان مذاهب و ملل مسلمان بوده است. زیارت مراقد و بقاع بزرگان دینی همچنین مظهر و محل تجلی باورهای مومنین و آحاد جامعه بوده و می توان با تعمق و گونه شناسی باورهای ظهور یافته در این مزارات تصویری از فرهنگ و تمدن اسلامی در ادوار مختلف ارائه داد. این اماکن در کارکردی دیگر و در هر زمان محل تلاقی و تعامل و هم افزایی رفتارهای زائران خود بوده و می باشند. در این میان قبرستان بقیع به دلیل مدفن بسیاری از پیشوایان دینی و منتسبین به رسول خدا(ص) مورد احترام قاطبه جوامع اسلامی بوده و زائران از هر جامعه یا زیست بوم فرهنگی و با تعلق خاطر به هر یک از مذاهب اسلامی مجموعه ای از باورها را از خود بروز داده اند. این تحقیق تلاش دارد با تکیه بر آثار سفرنامه نویسان مغرب اسلامی، باورهای بروز یافته در بقیع را مبتنی بر روش توصیفی-تحلیلی مورد شناسایی قرار داده و در دو دسته باورهای فکری-مذهبی و باورهای فرهنگی-تمدنی گونه شناسی نماید. از یافته های این تحقیق توجه زائران به انتساب مدفونین به پیامبر(ص)، تعدیل شدن مناقشات فرقه ای، توجه به حوادث و گزاره های تاریخی، یادکرد از فضایل مدفونین و تمسک به احادیث در اولویت سنجی مزارات، خواهد بود.