حقوق بین الملل و تعهدات و تکالیف دولت عربستان در برابر حج‌گزاران ایرانی

حج از عبادات مهم، و از فروع دین مبین اسلام است که دارای ابعاد متعدد فردی و اجتماعی است. حج، عبادتی مناسک محور است و حج‌گزاران تنها در سرزمین حجاز می‌توانند این عبادت را انجام دهند. از‌این‌رو حکومت سعودی، نسبت به حج‌گزاران مسلمان، تعهدات ویژه‌ای دارد. این مقاله عهده‌دار تبیین تعهدات و تکالیف دولت عربستان، در برابر حج‌گزاران، از منظر حقوق بین‌الملل است. این مهم در سه مبحث «حقوق بین‌الملل؛ تعهدات و تکالیف دولت پذیرنده حجاج»، «تعهدات اعلامی موسس دولت سعودی نسبت به حج و حرمین، در ابتدای شکل‌گیری دولت» و «معاهدات مرتبط با حج و حج‌گزاری یا روابط ایران و عربستان» به سامان می‌رسد. فرایند این پژوهش، به بایسته‌های روشی دانش حقوق بین‌الملل وفادار است؛ چنان‌که در کنار استفاده از اسناد نوشتاری، به برخی از گزارشات تاریخی نیز توجه می‌شود.