ارزیابی کیفیت آب رودخانه تجن (ساری) با استفاده از شاخص‌های کیفی nsfwqi و irwqisc

زمینه و هدف: آلودگی آب سطحی در دهه های اخیر به‌عنوان یک تهدید جدی برای انسان و محیط‌زیست تلقی می شود، به همین دلیل بررسی شرایط کیفیت آب از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مواد و روش ها: این پژوهش با هدف ارزیابی کیفیت آب رودخانه تجن با استفاده از شاخص های کیفی سازمان بهداشت ملی آمریکا (nsfwqi) و شاخص کیفیت آب سطحی ایران (irwqisc) انجام ‌گرفته است. در این مطالعه 12 پارامتر کیفی آب شامل ph، مجموع مواد جامد معلق (tss)، هدایت الکتریکی (ec)، کدورت (ntu)، نیترات، فسفات، آمونیاک، اکسیژن خواهی شیمیایی (cod)، اکسیژن خواهی بیوشیمیایی (bod)، اکسیژن محلول (do)، دمای آب و کلیفرم مدفوعی در چهارفصل مختلف در سه ایستگاه اندازه گیری شده است.یافته ها: بر اساس نتایج  شاخص irwqisc ، بدترین وضعیت کیفیت آب در ایستگاه پایین دست و در فصل زمستان با مقدار 38 و بهترین مقدار شاخص برای ایستگاه بالادست در فصل بهار با 84/6رخ‌ داده است. همچنین بر اساس شاخص nsfwqi ایستگاه بالادست در فصل بهار با مقدار شاخص 80/7بهترین شرایط کیفی آب را دارد و در مقابل بدترین وضعیت کیفیت آب در ایستگاه پایین دست در فصل زمستان با مقدار 46/9 برآورد شده است. در محاسبه شاخص های کیفیت آب در هر دو شاخص کیفیت آب در ایستگاه بالادست خوب تلقی شده و از آن می توان در مصارف مختلف استفاده نمود. با پیشروی در طول مسیر رودخانه کیفیت آب با ورود فاضلاب و پساب کشاورزی به رودخانه افت می کند. این تغییرات در کیفیت آب در فصل زمستان شدیدتر بوده است.نتیجه گیری: کیفیت آب رودخانه تجن در اثر ورود پساب کشاورزی و فاضلاب به این رودخانه دستخوش تغییرات بسیاری شده است. این موضوع علاوه بر آسیب به ‌سلامت انسان، محیط زیست را نیز دچار آسیب می کند. حل این مسئله نیازمند مدیریت صحیح فاضلاب و همچنین حفاظت این رودخانه به‌عنوان یک منبع تامین آب شیرین می باشد.

assessment of the water quality of tajan river (sari) using nsfwqi and irwqisc quality indices

background and purpose: surface water pollution has been recognized as a severe threat to human health and the environment in recent decades, underscoring the importance of investigating water quality conditions.materials and methods: this study aims to assess the water quality of the tajan river employing the national sanitation foundation water quality index and the iranian surface water quality index. twelve water quality parameters, including ph, total suspended solids, electrical conductivity, turbidity, nitrate, phosphate, ammonia, chemical oxygen demand, biochemical oxygen demand, dissolved oxygen, water temperature, and total coliforms, were measured at three stations across four distinct seasons.results: according to the irwqi-sc index, the poorest water quality was observed at the downstream station during the winter season, registering a value of 38, while the highest index value occurred at the upstream station during the spring season, reaching 84.6. additionally, based on the nsfwqi index, the upstream station during the spring season displayed the most favorable water quality with an index value of 80.7, whereas the lowest water quality condition was noted at the downstream station in the winter season, with a value of 46.9. both water quality indices categorized the upstream station as exhibiting good water quality suitable for various purposes. nevertheless, water quality degradation was evident along the river course owing to the influx of agricultural and sewage effluents, with more pronounced alterations observed during winter.conclusion: the water quality of the tajan river has undergone significant changes due to the influx of agricultural effluents and sewage, posing a threat to human health and environmental well-being. addressing this issue necessitates effective wastewater management and the preservation of the tajan river as a vital freshwater resource.