بررسی اثرامواج اولتراسونیک بر روی مرگ و میر culex pipiens (diptera: culicidae) ناقل بیماری west nile در شرایط آزمایشگاهی

زمینه و هدف: پشه ها نقش اساسی در انتقال آربوویروس هایی مانند تب زرد، تب دانگ، چیکن گونیا، سیندبیس، زیکا،تب دره ریف، باتایی ویروس، اوسوتو ویروس، آنسفالیت اسبی شرقی و ویروس نیل غربی دارند. همچنین آنها مظنون به انتقال عوامل بیماری‌های نوپدیدی مانند ویروس زیکا و sars-cov-2 (عامل بیماری covid-19) در جهان می باشند. یک چالش مهم در برنامه های کنترل پشه‌ها، مقاومت آنها در برابر گروه های مختلف حشره‌کش ها است. استفاده از امواج اولتراسونیک یک روش جدید و دوستار طبیعت برای کنترل پشه های مقاوم به حشره‌کش‌ها می باشد.مواد و روش‌ها: در این مطالعه از دستگاه اولتراسونیک ti-h5 شرکت الما و لاروهای سن 4 پشه کولکس پیپینس در شرایط آزمایشگاهی استفاده شد. متغیرهای مختلف از جمله توان برق مصرفی دستگاه (250،200،150،100،50 وات)،زمان قرار گرفتن در معرض (1، 5/2، 5، 10 و 15 دقیقه) و دو فرکانس 35 و 130 کیلوهرتز استفاده شد.یافته ها: میزان مرگ‌ و‌میر لاروهای سن چهارم کولکس پیپینس در فرکانس 35 کیلوهرتز در زمان ها و توان های مشخص، حدود 100% و در فرکانس 130 کیلوهرتز با افزایش زمان و توان امواج، این میزان افزایش یافت.نتیجه‌گیری: یکی از عوامل آلوده‌ساز محیط زیست و آب‌ها، حشره‌کش ها هستند. با توجه به مقاومت پشه ها در برابر حشره‌کش‌ها، روش جدید، سالم، مقرون به‌ صرفه و موثر در برنامه‌های مدیریت تلفیقی ناقلین، کنترل لارو پشه ها با استفاده از امواج معین اولتراسونیک در این تحقیق می باشد.

study on ultrasonic waves on mortality of culex pipiens (diptera: culicidae), vector of west nile in laboratory condition

background and purpose: mosquito-borne diseases are serious health problems in many countries around the world, and the widespread distribution of their vectors has a major impact on the transmission and spread of these diseases. mosquitoes play a key role in transmitting arboviruses such as west nile, dengue fever, chikungunya, sindbis, zika, rift valley fever, batai virus, usutu virus, east horse encephalitis (eee), and west nile virus (wnv), and also some suspected emerging viral agents, such as sars-cov-2 (causative agent of covid-190) and the zika virus in the world.there are several methods for mosquitoes larval control. an important challenge in mosquitoes control programs is their resistance to different groups of insecticides. the ultrasonic device is a novel and natural friendly approach for controlling insecticide resistance mosquitoes.materials and methods: in this study, ultrasonic ti-h5 device of elma company were used against 4th instar larvae of culex pipiens under laboratory condition. different variables including; electrical power (50,100,200, 250 watts), exposure times (1, 2.5, 5, 10, 15 minutes) at two frequencies of 35, and 130 kilohertz were employed.results: mortality of 4th instar larvae at 35 kh and different exposure time with specific electronic power was 100%. in 130 kh with increasing exposure time, the mortality was increased.conclusion: insecticides are one of the causes of environmental and water pollution. also, due to the resistance of mosquitoes to insecticides, the new safe, cost-effective and effective method in integrated pest management programs is the control of mosquito larvae using ultrasonic waves.